- Home
- /
- Ogród i balkon
- /
- Mak – uprawa, przepisy prawne i właściwości
Mak to bardzo często spotykany kwiat zdobiący pola i łąki głębokim czerwonym kolorem. Jak wyglądają przepisy dotyczące jego uprawy? Które maki można uprawiać bez pozwolenia? Jakimi właściwościami mogą pochwalić się maki? Jak pielęgnować mak? Uprawa krok po kroku!
Jak wygląda mak?
Niewątpliwie każdy z nas, słysząc słowo „mak”, ma przed oczami piękne czerwone kwiaty wyróżniające się na tle stonowanych kolorystycznie zbóż. Innym obrazem może okazać się mak niebieski lub biały, czyli produkt gotowy do spożycia.
Maki są roślinami oleistymi występującymi w niemal każdym zakątku świata. Charakteryzują się one tym, że wzrastają na wysokość około metra, a każda roślina ma tylko jeden kwiat.
Kolory kwiatów maków mogą się różnić – my najbardziej kojarzymy je z kolorem czerwonym, ale czy wiedziałeś, że występują one również w innych barwach? Są to odmiany białe, żółte, różowe, pomarańczowe, a nawet fioletowe.
Przekwitłe kwiaty zmieniają się w tak zwaną makówkę, w której znajdziemy mak niebieski lub biały, czyli nasiona, które można spożyć. Jakie odmiany mają maki? Kwiaty, które powinieneś znać, przedstawiamy poniżej!
Odmiany
Z racji występowania maku niemal na całym świecie jego odmian jest naprawdę sporo! Wyróżnia się ich około 100. Są to zarówno kwiaty jednoroczne, dwuletnie, jak i wieloletnie byliny. Nie wolno zapominać, że mak ma również swoją „ciemną stronę”, przez którą możemy podzielić odmiany na gatunki wysokomorfinowe oraz niskomorfinowe.
Reklama
Mak lekarski (Papaver somniferum L.) należy do wysokomorfinowych gatunków bogatych w opium. Warto w tym momencie odpowiedzieć na pytanie, co to jest opium – to substancja, która może zostać wykorzystana do przygotowania narkotyków. Uprawa tej odmiany jest zabroniona.
Sprawdź też: Co sadzić w czerwcu? Jakie rośliny należy wtedy siać?
Mak polny (Papaver rhoeas) to właśnie ten gatunek, który dumnie prezentuje się na łąkach. Czerwone, wyjątkowe kwiatostany wyróżniają się na tle innych roślin. Maki polne oraz lekarskie to nie wszystko! Oprócz tego warto również przybliżyć inne, mniej popularne odmiany, takie jak:
- alpejski,
- piaskowy,
- atlantycki,
- syberyjski,
- wschodni (mak ogrodowy),
- kaukaski.
Wybierając mak jadalny, mamy do wyboru mak niebieski oraz biały. Mak, który wybierzesz, nie ma większego znaczenia – różnica w smaku między nimi jest niemal niewyczuwalna. Jedyne istotne kwestie to aktualna dostępność produktu oraz względy estetyczne.
Przepisy dotyczące uprawy
Mak lekarski, a raczej jego uprawa jest w Polsce zakazana. Wysokie stężenie morfiny w tej roślinie sprawia, że tylko nieliczne osoby, które zdobędą zezwolenie na jej hodowlę, mogą zasiać ją w swoim ogrodzie. Osoby nieupoważnione nie mogą mieć w swoim przydomowym raju nawet samosiejek!
Czemu w ogrodzie nie może pojawić się właśnie ten mak? Narkotyk, który można z niego przygotować, jest głównym winowajcą. Uprawa tego maku w Polsce jest możliwa tylko w celach farmaceutycznych, spożywczych lub nasiennictwa. Aby móc go hodować, potrzebujemy zezwolenia wydanego przez marszałka województwa. Taki dokument musi zawierać w sobie informacje o tym, w jakiej ilości i gdzie chcemy hodować mak, a także w jakiej odmianie. Wymagane jest również pozwolenie na działalność, która odpowiada za skup maku oraz zobowiązanie do odpowiedniego zabezpieczenia wyprodukowanych surowców.
Każdy z elementów (mleko makowe, opium czy słoma makowa) musi być dokładnie nadzorowany. Osoby nielegalnie uprawiające mak – zarówno nisko-, jak i wysokomorfinowy – lub zbierające te składniki podlegają odpowiedzialności karnej.
Należy być również bardzo uważnym podczas zakupu, nawet maków ozdobnych. Sprzedaż nasion nie jest nielegalna – jednak ich uprawa tak. Nie warto ryzykować, ponieważ nawet samosiejki, które przypadkiem znajdą się na naszym terenie, mogą spowodować, że będziemy pociągnięci do odpowiedzialności prawnej.
Siała baba mak… Ale jak? Uprawa w kilku prostych krokach!
Jeżeli jednak zdecydujemy się na uprawę maku – mamy odpowiednie zezwolenie lub ozdobną odmianę taką jak mak ogrodowy, nagołodygowy czy polny – warto wiedzieć, jak o niego zadbać. W jaki sposób pielęgnować mak? Uprawa nie jest aż tak skomplikowana!
Sadzenie, stanowisko i ziemia
Jak sadzić mak? Kwiat ten nie ma skomplikowanych wymagań pod tym kątem. Wystarczy, że luźno rozrzucisz nasiona po posesji i gotowe! Gdy okaże się, że Twój ogród spodobał się tym kwiatom, będą one same się rozsiewać.
Idealną glebą dla maków są podłoża dość gliniaste, żyzne oraz próchnicze. Najlepszy odczyn ziemi oscyluje w okolicy 6,0-7,0 pH. Jeżeli zapewnisz makom taką mieszankę – z pewnością osiągniesz założone rezultaty.
Mak najlepiej będzie czuć się na stanowisku w pełni słonecznym. Zaakceptuje również miejsce półcieniste, lecz na pewno nie całkowicie zacienione. Jeśli spełnisz te wymagania, z pewnością Twoje maki z chęcią będą samodzielnie się rozsiewać po całym Twoim podwórku!
Podlewanie i nawożenie
Zarówno nasiona maku, jak i dorosłe rośliny nie mają większego problemu z przetrwaniem suszy. Podlewanie ich nigdy nie jest uciążliwe. Podczas dni, w których nie możemy liczyć na naturę, a dokładniej na opady deszczu – kwiatom wystarczy nawodnienie raz w tygodniu.
A jak nawozić mak? Kwiat będzie doskonale rósł nawieziony jednorazowo – na wiosnę. Do tego celu najlepiej użyć kompostu lub nawozu mineralnego wieloskładnikowego. Nie warto próbować przedobrzyć.
Kwitnienie, owocowanie i zbiór
Kiedy kwitną maki? Pełne, kolorowe kwiatostany możemy podziwiać już od pierwszych dni maja. Do przekwitnięcia dochodzi zwykle w sierpniu i wtedy również następuje zbiór makówek.
Sprawdź też: Co to jest łąka kwietna i jak ją założyć?
Zebrana masa makowa musi zostać odpowiednio obrobiona. Omłócone nasiona charakteryzują się wysoką wilgotnością, nawet na poziomie 50% – jeśli pozostaną nieosuszone, mogą spleśnieć. W takim przypadku cała praca pójdzie na marne. Oprócz tego często znajdziemy na nich inne resztki roślinne lub nasiona chwastów – wstępne czyszczenie jest obowiązkowe.
Choroby i szkodniki
Mak jest rośliną odporną na suszę, szkodniki, choroby i błędy pielęgnacyjne – jednak zdarza się, że musimy podjąć walkę z pewnymi przeciwnościami losu. Szkodniki, które możemy spotkać na makach, to:
- mszyce,
- tuszle makowce.
Oprócz tego nie można zapominać o chorobach. Najczęściej spotykaną jest mączniak rzekomy, który charakteryzuje się powstawaniem na liściach białych plam. Czarna zgorzel makowa natomiast objawia się tym, że łodygi wraz z ulistnieniem zaczynają ciemnieć.
W jaki sposób zwalczać niepokojące objawy? Rozwiązanie znajdziesz na stronie morele.net! Odpowiednio dobrane środki ochrony roślin zapewnią, że pozbędziesz się nieproszonych gości oraz pokonasz choroby trawiące Twoje ogrodowe ozdoby. Pamiętaj jednak, by usunięte, porażone części roślin odpowiednio zutylizować – w kompoście zarodniki będą się namnażać.
Zwalczanie chwastów jest również istotne. Często to właśnie one są powodem nawracających chorób oraz szkodników maków. Należy robić to ręcznie lub przy użyciu środków chwastobójczych.
Czy da się przezimować mak?
W zależności od odmiany mak może być jednoroczny, dwuletni lub wieloletni, czyli być tak zwaną byliną. Zgodnie z rodzajem będzie też on tyle rosnąć. Aby móc przezimować mak – wystarczy jedynie wybrać odpowiednią odmianę.
Do odmian wieloletnich należy między innymi mak wschodni, który bez kłopotu zimuje w ziemi. Mak polny natomiast jest rośliną maksymalnie dwuletnią – jednak gdy czuje się dobrze w miejscu, w którym rośnie – rozmnaża się bez kłopotu.
Czym charakteryzuje się mak? Właściwości i wykorzystywanie
Co dobrego kryje w sobie mak? Wartości odżywcze to między innymi:
- tłuszcz,
- błonnik,
- kwas linolowy,
- wapń,
- fosfor,
- sód,
- potas,
- miedź
- żelazo,
- cynk,
- witaminy B, C i E,
- foliany.
Sprawdź, w jaki sposób wykorzystuje się mak w poszczególnych dziedzinach. Czy suszone płatki maku mogą być skutecznym lekarstwem? Jak powinna zostać wykorzystana makówka? Roślina o niesamowitym spektrum działania!
Medycyna
Maku lekarskiego używa się między innymi do produkcji leków o działaniu nasennym, przeciwbólowym i rozkurczającym, ale również narkotyków. Ze względu na zawartość elementów skutkujących niewielkim działaniem psychoaktywnym mak nie jest polecany dla kobiet w ciąży i dzieci do 2 roku życia. Może on również wchodzić w interakcje z innymi lekami, w szczególności powiązanymi z chorobami serca.
W medycynie ludowej natomiast spotkamy się z płatkami maku polnego. Stosuje się je w formie suszonej. Pozbierane, nieuszkodzone, czerwone kwiatostany należy zebrać w okresie późnowiosennym-wczesnoletnim, a następnie ususzyć w temperaturze około 30 stopni Celsjusza. Gdy będą gotowe, zmienią barwę na różowo-fioletową.
Napary i nalewki przygotowane przy użyciu suszonych kwiatów maku polnego mają szerokie zastosowanie. Pomagają one w przypadku bezsenności, infekcji dróg oddechowych, przy przeziębieniach, a także zapaleniach jamy ustnej. Zawarte w suszonych płatkach maku polnego fitosterole działają kojąco na uszkodzony naskórek.
Sprawdź też: Co kwitnie w czerwcu? Jakie kwiaty możemy wtedy podziwiać?
Błonnik zawarty w maku pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit, dzięki czemu układ trawienny pracuje znakomicie. Jeśli nie możesz uporać się z zaparciami – być może mak stanie się idealnym rozwiązaniem tego kłopotu? Oprócz tego możesz liczyć na jego dobroczynne działania związane z obniżaniem cholesterolu, poprawą odporności, a także wzmacnianiem naczyń krwionośnych.
Kulinaria
W jaki sposób wybrać mak? Właściwości, które doskonale wpływają na organizm, zawarte są w obu rodzajach maku – niebieskim i białym. Ich smak niewiele się od siebie różni – kolor to jedyna rzecz, dzięki której można rozpoznać konkretny rodzaj.
W niemal każdej kuchni znajdziemy mak. Zwykle są to nasiona zapakowane w plastikową folię, ale czy wiesz, że możesz samodzielnie stworzyć mak mielony? Jak przygotować taki produkt? Jak sparzyć mak? Wystarczy, że zalejesz nasiona wrzątkiem, pozostawisz do ostygnięcia, a następnie odsączysz je na sitku o bardzo drobnych oczkach. Następnie użyj maszynki do mielenia dwukrotnie – efekt będzie znakomity! Gotowy produkt znakomicie sprawdzi się na przykład jako mak do makowca.
Nie należy jednak przesadzać z daniami bogatymi w mak. Często są one pełne tłuszczu i cukru, co może bardzo źle wpłynąć na nasze zdrowie.
Olej makowy to znakomity dodatek do dań, ale również świetnie działa stosowany na skórę. W przypadku jego spożywania działa on profilaktycznie w przypadku chorób układu sercowo-naczyniowego oraz cukrzycy. Wykorzystywany na skórę natłuszcza, łagodzi stany zapalne i regeneruje. Doskonale działa w przypadku leczenia ran, odleżyn czy zmian łuszczycowych.
Mamy nadzieję, że po lekturze tego artykułu mak nie kryje przed Tobą żadnych tajemnic i te przepiękne rośliny nie sprawią Ci najmniejszych kłopotów. Jakie odmiany maków uprawiasz w swoim ogrodzie? W jaki sposób o nie dbasz? Koniecznie podziel się swoimi doświadczeniami i zaleceniami w sekcji komentarzy!
A jeśli chcesz poznać więcej roślinnych treści – sprawdź te artykuły:
- Oplątwa – uprawa krok po kroku. Czym jest Tillandsia?
- Bratki – uprawa krok po kroku. Jak dbać o bratki?
- Słoneczniki – ogólne informacje! Odmiany, uprawa i kwitnienie!
- Na które rośliny odstraszające komary warto postawić?
Komentarze 
i to jest prawda. Rządzi nami mafia i tylko szukają pretekstów by niszczyć nam życie.
Bardzo lubiłem makowiec z tego ciemnego intensywnego maku… ale to już niestety tylko historia.
Ten obecnie smakuje trochę tak jak papier.
Szkoda, że tak trudno nieraz o kompromis… w końcu nie każdy to narkoman.
Makowiec upieczony w domu jaki pamiętam z dzieciństwa był przepyszny. (Tylko trzeba się było nakręcić korbą od maszynki do mielenia, to była jedyna wada). Obecny mak niskoopiumowy jest bez smaku, no to makowiec też jest bez smaku. To nie wina rządów tylko ćpunów którzy gotowali kompot makowy.
W tym kraju wszystko co naturalne, zdrowe i lecznicze jest zakazane . No bo jakze by inaczej . Anty polskie rządy od lat starają się, aby zdrowie Polaków było uzaleznione wyłacznie od koncernow farmacuetycznych i medycyny Rockefellera