1. Home
  2. /
  3. Ogród i balkon
  4. /
  5. Jeżyna – uprawa, odmiany i właściwości

Ogród i balkon

2 lata temu

Jeżyna – uprawa, odmiany i właściwości

Rośliny Zdrowie
16
2
0
16
2

Jeżyna bezkolcowa, podobnie jak malina, to fantastyczny krzew owocowy, który powinien znaleźć się w Twoim ogrodzie! Sprawdź, jakie odmiany masz do wyboru i jak dbać o jeżynę. Zdradzamy, jakie dobroczynne właściwości mają w sobie owoce i liście jeżyny, a także to, co można przyrządzić z ich użyciem.

Jak wygląda jeżyna?

Najczęściej wybierana do hodowli w ogrodzie to jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosus). Ma ona wiele interesujących odmian, które różnią się od siebie terminem owocowania, smakiem malin czy pokrojem. Ostrężyna lub ożyna – jak też nazywana jest jeżyna – naturalnie występuje w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej.

Te krzewy owocowe, należące do rodziny różowatych, mogą przyjmować naprawdę przeróżny pokrój. Spotkać możemy jednakowo odmiany o prostych, miękkich pędach, inne o zupełnie sztywnych – takie, które wyginają się w łuki oraz pokładają się na ziemi. Ich wielkość może wynosić nawet do 5 metrów.

Jeżyna - zbiór
Zarówno owoce, jak i liście jeżyn są pełne świetnych, prozdrowotnych substancji

Liście jeżyn mają znakomite właściwości! Rozpoznamy je po palczastym lub sercowatym kształcie, widocznych nerwach i biegnących wzdłuż nich pomarszczonych blaszkach. Kwiaty pojawiają się dość gęsto, rosną w gronach lub wiechach, a ich kolor zawsze jest biały lub nieco różowy. Po ich przekwitnięciu pojawiają się owoce, które najłatwiej opisać jako czarne maliny. Ich kształt może być nieco zaokrąglony lub bardziej szpiczasty – w zależności od odmiany. W smaku mogą być słodkie lub kwaśne.

Na świecie istnieje ponad 300 odmian tej rośliny – nas jednak interesuje jeżyna bezkolcowa. Najlepsza odmiana, zgodna z Twoimi oczekiwaniami z pewnością znalazła się w poniższym zestawieniu! Sprawdź, która z propozycji będzie najbardziej dopasowana do Ciebie!

Odmiany jeżyny

Zanim przejdziemy do omawiania odmian bezkolcowych – warto byś poznał inne gatunki, które również mogą pochwalić się znakomitymi owocami! Jeżyna popielica, znana również jako dzika jeżyna lub jeżyna leśna (Rubus caesius), to rodzaj, który chętnie rośnie zarówno dziko, jak i w ogrodach. Ma on charakterystyczne, ostre kolce na wszystkich pędach.

Sprawdź też: Krzewy kwitnące do ogrodu – poznaj 7 najpiękniejszych roślin łatwych w uprawie!

Innym gatunkiem, który doskonale reprezentuje każdy znakomity krzew z kolcami, jest jeżyna fałdowana (Rubus plicatus). Pochwalić się może charakterystycznymi liśćmi, których kształt jest wyjątkowo pomarszczony. Oba te gatunki zawiązują jadalne owoce.

Jeżyny na pędzie
Dojrzewające jeżyny początkowo są zielone, następnie czerwone, a ostatecznie czarne

Ten artykuł jednak poświęcony jest głównie roślinie, jaką jest jeżyna bezkolcowa. Odmiany, na które warto zwrócić uwagę, to między innymi:

  • Jeżyna Loch Ness – jej pokrój jest nieco chaotyczny, rozrasta się wszerz. Owocuje bardzo długo, niemal nieprzerwanie od sierpnia, aż do pierwszych mroźnych dni. Owoce tej odmiany są kwaskowate i wyjątkowo duże, osiągają wagę wynoszącą nawet do 5 g.
  • Black Satin – charakteryzuje się dość długimi, bo aż 2,5-metrowymi pędami.  Cechuje ją wysoka odporność na mróz. Jej owoce są słodsze niż w przypadku Loch Ness.
  • Chester – nieco mniejsza odmiana, dorastająca do 1,5 metra i zawiązująca bardzo słodkie owoce. Termin ich zbiorów to druga połowa lipca.
  • Arapaho – to naprawdę znakomita jeżyna bezkolcowa. Odmiany przedstawione powyżej muszą rosnąć przy płocie lub mieć zapewnione podpory – w tym przypadku nie jest to konieczne. Ten krzew jest na tyle sztywny, że mimo wzrostu do 5 metrów utrzymuje się w świetnym kształcie. Jej owoców możemy doczekać się już w czerwcu – zawsze są one jędrne i słodkie.

Jeżyna – uprawa w kilku prostych krokach!

Jakie wymagania mają jeżyny? Co trzeba im zapewnić do prawidłowego wzrostu? Nasze wskazówki przeprowadzą Cię przez każdy etap bardzo szczegółowo. Zaczynamy! 

Sadzenie, ziemia i stanowisko

Na początku warto znaleźć odpowiednie stanowisko. Jeżyny lubią móc się wygrzewać na słońcu nawet cały dzień! Ważne, by były nieco osłonięte od wiatru – to z pewnością im posłuży. Naturalnie najchętniej wzrastają na obrzeżach lasów.

W jakiej glebie najlepiej rośnie jeżyna? Jaka ziemia jest odpowiednia? Odpowiedź brzmi: średnio przepuszczalna i żyzna. Jej pH powinno być dość kwaśne, podobnie jak pod inne owocowe krzewy.

Czarne maliny
Stanowisko ma ogromny wpływ na zdrowy rozwój jeżyn

Jak powinna być posadzona jeżyna? Kiedy sadzić te krzewy? Najlepszą porą na to, tak samo, jak w przypadku maliny, jest wiosna lub jesień. By poprawnie przeprowadzić ten zabieg, należy wykopać dół, nieco większy od objętości korzeni, dokładnie podsypać je wybraną mieszanką, uklepać i podlać. To również znakomity moment na zamontowanie elementów wspierających rośliny, których potrzebuje zwłaszcza jeżyna bezkolcowa. Podpory umieszczamy zaraz przy samym krzewie i podwiązujemy najdłuższe pędy.

Warto również zastanowić się nad ściółkowaniem, które zapobiegnie nadmiernemu wysychaniu ziemi wokół rośliny. Pomoże to też jeżynie z chwastami – ich wzrost będzie ograniczony dzięki specjalnie przygotowanej podsypce.

Podlewanie i nawożenie jeżyny

Nawadnianie jeżyn jest kluczowe, szczególnie w upalne, letnie miesiące. Nie należy wtedy zapominać o regularności, zwłaszcza jeśli krzew jest w fazie owocowania. Podlewanie w tym okresie jest absolutnie konieczne.

Sprawdź też: Czy aronia to krzew trudny w uprawie? Wszystko o pielęgnacji, odmianach, właściwościach i zastosowaniu aronii

A jak nawozić jeżyny? Wystarczy raz w roku zastosować nawóz mineralny. Wiosną przygotuj mieszankę, podążając za wskazówkami producenta i „nakarm” swój krzew. Przed tym zabiegiem warto jednak sprawdzić, czy nawóz, który chcemy zastosować, nie ma zbyt wysokiego stężenia azotu – jeśli przesadzimy z tym składnikiem, nasza roślina stanie się bardziej podatna na choroby grzybowe i zacznie zbyt intensywnie rosnąć, zamiast zawiązywać owoce.

Przycinanie i zimowanie jeżyn

Cięcie to zabieg pielęgnacyjny, którego wybitnie potrzebuje jeżyna. Jak przycinać niesforne pędy tego krzewu? Należy robić to od razu po zebraniu owoców. Każdy pęd, który owocował, a także odrosty wychodzące z ziemi powinny zostać skrócone.

Jeżyna pęd z owocami
Po obfitym owocowaniu należy ściąć pęd

Wiele odmian jeżyny jest odporna na mróz do -15 stopni Celsjusza – w związku z tym warto je dodatkowo zabezpieczać. Najlepiej, jeśli późną jesienią przykryjesz krzewy agrowłókniną, gałązkami iglaków lub matami słomianymi. Dzięki temu z pewnością przetrwają nawet bardzo mroźną zimę!

Choroby i szkodniki jeżyn

Czas na problematyczną część uprawy jeżyn – choroby. Najczęściej pojawiającymi się uszczerbkami na zdrowiu tych roślin są:

  • zamieranie pędów jeżyny,
  • rdza jeżyny bezkolcowej,
  • antraknoza malin na jeżynie,
  • szara pleśń.

Większość z powyżej wymienionych chorób objawia się przebarwieniami lub zgrubieniami na liściach, pędach i owocach roślin. Część wywołuje momentalne gnicie plonów albo powoduje deformacje. Jeżyna dotknięta którąkolwiek z nich powinna być niezwłocznie potraktowana odpowiednimi środkami ochrony roślin, które z powodzeniem znajdziesz na stronie morele.net. W ofercie znajdują się również środki zapobiegające szkodnikom!

A którzy nieproszeni goście są szczególnie zainteresowani krzewem, jakim jest jeżyna? Te nieznośne robaki to między innymi:

  • przędziorek chmielowiec,
  • kistnik malinowiec,
  • muszka plamoskrzydła,
  • szpeciel jeżynowiec.

Walka z nimi może być naprawdę uciążliwa, a nawet ich rozpoznanie może okazać się problematyczne. Jeśli masz jakieś podejrzenia – sprawdź dokładnie, jak wyglądają ślady żerowania każdego z powyższych szkodników, a z pewnością rozwiążesz ten problem!

Kiedy kwitnie i owocuje jeżyna?

Sadząc jeżynę, musimy przygotować się na to, że doczekamy się owoców dopiero na drugi rok od posadzenia. W następnych latach również w wyniku podcinania będziemy musieli poczekać. Jeżyna rozwija kwiaty i owocuje na pędach dwuletnich w maju lub czerwcu – w zależności od odmiany.

Jeżyna krzew
Jeżyny kwitną w maju lub czerwcu, a owocują w okresie lipiec-październik

Od odmiany konkretnej sadzonki również zależy termin owocowania jeżyny. Właściwości tych wspaniałych owoców docenimy już w drugiej połowie lipca, w przypadku wczesnych odmian – najpóźniej natomiast jeżyny będą dojrzewać jeszcze po pierwszych przymrozkach.

Sprawdź też: Groszek pachnący – pnący kwiat idealny dla każdego!

Bogate w świetne składniki liście jeżyny należy zbierać przed kwitnieniem krzewu. Znakomitą porą na to jest przełom maja i czerwca. Po ich delikatnym zerwaniu lub odcięciu jeden po drugim – należy je ususzyć. Aby zrobić to poprawnie, wystarczy, że rozłożysz je na płasko w przewiewnym, ciemnym pomieszczeniu.

Jakie właściwości ma jeżyna?

Co dobrego dla nas kryje jeżyna? Właściwości owoców tej rośliny są bardzo podobne do malin. W swojej gamie dobroczynnych substancji ma między innymi:

  • witaminy (C, E oraz K),
  • wapń,
  • magnez,
  • błonnik,
  • antyoksydanty.

Składniki te mają działanie przeciwnowotworowe, zmniejszają ryzyko zawału serca, przyspieszają przemianę materii, pomagają w przypadku infekcji i poprawiają stan kości. Oprócz tego polecane są osobom na diecie, cukrzykom, a także są znakomite w przypadku zwalczania chorób oczu.

A w jaki sposób spożywać jeżyny? Przetwory, takie jak dżemy czy nalewki, a także świeże owoce prosto z krzaka są najlepszymi opcjami! Mrożonki to również nic złego! Najważniejsze, by mieć w swojej diecie tę bombę witaminową.

Jeżyna - owoce
Pyszne owoce jeżyny kryją w sobie wiele witamin!

A jeśli chcemy sprawdzić, jak działają liście – z ich suszu możemy przygotować doskonałe napary. Ich działanie obejmuje łagodzenie problemów takich jak gorączka, biegunka lub zespół napięcia przedmiesiączkowego. Wzbogacając herbatkę o sok z jeżyn lub malin, zapewnimy sobie dodatkowy zastrzyk prozdrowotnych substancji!

Mamy nadzieję, że wiesz już wszystko, co może zapewnić Ci jeżyna, a jej uprawa niczym Cię nie zaskoczy! Która z odmian jeżyny najbardziej przypadła Ci do gustu? W jaki sposób dbasz o swoje krzewy? Koniecznie podziel się swoimi przemyśleniami i doświadczeniami w sekcji komentarzy! 

Jeżeli chcesz poznać więcej owocowych krzewów – sprawdź te artykuły:

16
2

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *