1. Home
  2. /
  3. Ogród i balkon
  4. /
  5. Osy w ogrodzie – czy są pożyteczne?

Ogród i balkon

10 miesięcy temu

Osy w ogrodzie – czy są pożyteczne?

Szkodniki Zwierzęta
26
4
5
26
4

Osy to niebezpieczne owady, które mogą wyrządzić wiele szkód. Czy są one pożyteczne? Czy osy zapylają kwiaty? Gdzie znajduje się gniazdo os? Jak reagować na ugryzienie osy? Jak zwalczać te owady w domu lub ogrodzie? Przekonaj się! 

Jak wygląda osa?

Osa pospolita (Vespula vulgaris) jest owadem błonoskrzydłym, którego spotkamy wszędzie, z wyjątkiem Antarktydy. Reprezentuje ona rodzinę, w której skład wchodzą osowate. W naszym kraju występuje zarówno na wsiach, jak i w miastach, więc całkowita ucieczka od os jest niemożliwa. Ich największą aktywność można zaobserwować między kwietniem a październikiem.

Budowa osy jest bardzo charakterystyczna. Ciała robotnic osiągają do 14 milimetrów, królowych – 18 milimetrów, natomiast samce dorastają do 15 milimetrów. Cechami, po których z pewnością poznamy osę, są jej intensywny żółty kolor odwłoka pokryty czarnymi paskami oraz żółte plamy znajdujące się na innych częściach ciała. Z daleka osy wydają się zupełnie gładkie, jednak posiadają na sobie nieco włosków.

Budowa osy
Widoczne na zdjęciu żuwaczki są w stanie niszczyć drewniane elementy budynków, mebli ogrodowych czy ogrodzeń

Głowa osy wyposażona jest w parę zagiętych czułek, oczy oraz silne żuwaczki, którymi jest w stanie odgryzać nawet kawałki drewna. Talia osy, czyli stylik, znajduje się pośrodku ciała owada, a na końcu umiejscowiony jest odwłok zakończony żądłem. Znajduje się ono w części, którą osa bez kłopotu może poruszać, dzięki czemu atak z niemal każdej pozycji jest możliwy.

Sprawdź też: Turkuć podjadek – jak zwalczyć tego szkodnika? Jak wygląda i co zjada?

Dieta os jest bardzo szeroka. Żywią się one nektarem kwiatów, owocami, ale również produktami pochodzenia zwierzęcego. Częstym problemem jest fakt, że niszczą one plony.

Gniazdo os

Gniazda os znajdują się niemal wszędzie. Owady zakładają je zarówno pod ziemią, jak i nad nią. Wybierają na to zakamarki, dziuple czy opuszczone nory. Królowa os wyznacza odpowiednie miejsce, a cała reszta roju podąża za nią.

A jak wyglądają gniazda osy? Są to domki w nieregularnych kształtach. Osy budują je przy pomocy papieru, który same wytwarzają. Wykorzystują do tego ślinę i kawałki drewna. Przygotowane surowce łączą ze sobą, tworząc komory lęgowe, dzięki którym powstaje kilka charakterystycznych plastrów, co możemy nazwać gniazdem os.

Gniazda osy
Gniazda os mają charakterystyczny wygląd – składają się z komór lęgowych

Kiedy osy opuszczają gniazdo? Codziennie większość os wylatuje z gniazda w ciągu dnia i powraca tam na noc. Aż do samego ranka ich aktywność jest niska. Natomiast czas, gdy osy opuszczają je na dłużej, to końcówka lata. Jeżeli zmagasz się z nimi – koniecznie usuń wtedy całe gniazdo oraz zasyp lub zaklej szczelinę, w której bytowały. W ten sposób zapewnisz sobie spokój od nich w kolejnym sezonie.  

Owady podobne do osy

Osy to owady błonkoskrzydłe, do których należą również pszczoły, szerszenie i trzmiele. Wszystkie z nich podobne są do siebie poprzez ubarwienie oraz możliwość żądlenia. Ich wygląd jednak znacząco wyróżnia każdego z nich.

Szerszenie są znacznie większe – dorastają aż do 3,5 centymetra, są podobnie ubarwione i żądlą mocniej niż osy. Ciało trzmiela jest dłuższe (aż do 3 centymetrów), grubsze i pokryte włoskami. Natomiast pszczoły są najbardziej podobne – różnice między nimi a osami znajdziesz poniżej.  

Jeżeli kiedyś na spacerze rzucił Ci się w oczy dziwny owad podobny do osy lub szerszenia – prawdopodobnie był to gliniarz naścienny (Sceliphron destillatorium). Jego ciało jest znacznie szczuplejsze od osy i wydłużone – osiąga nawet do 28 milimetrów. Wyróżnia się jedynie nieco pogrubiony odwłok. Z daleka gliniarz może przypominać samca komara przez długie nogi, jednak z bliska zauważalne jest na nich charakterystyczne żółto-czarne ubarwienie. Konkretnie – jest to czarna osa, z lekko zabarwionymi odnóżami. Tego owada jednak nie należy się bać. Gliniarz naścienny unika ludzi, nie przejawia zachowań agresywnych, nie musi bronić gniazd, a jego użądlenia nie są zbyt bolesne. Dodatkowo warto wiedzieć, że zajada się on pająkami, więc osoby z arachnofobią powinny szczególnie go polubić.

Pszczoła a osa

Osa a pszczoła – czym się od siebie różnią? Jeśli znamy oba te owady, są one bardzo łatwe do rozróżnienia. Znakami rozpoznawczymi pszczół są:

  • ciało pokryte delikatnymi włoskami – jest ich znacznie więcej niż w przypadku ciał os,
  • ciemniejsze ubarwienie – osy wyróżniają się wręcz żarówiastą żółcią, a kolory pszczół są znacznie bardziej stonowane, w odcieniach brązu i zgaszonej żółci,
  • o wiele łagodniejsze usposobienie – niesprowokowane nie zaatakują, podczas gdy osy nie potrzebują zaczepki, by pozostawić na naszym ciele bolesne użądlenie,
  • wielkość – pszczoły są mniejsze od os, dorastają maksymalnie do wielkości 15 milimetrów,
  • talia osy vs budowa pszczoły – charakterystyczne wcięcie w talii w przypadku os bezsprzecznie rzuca się w oczy,
  • koszyczek na nektar – u pszczół znajduje się na ostatniej, tylnej parze odnóży, a osy nie posiadają go w ogóle,
  • żądlenie tylko raz – każda osa może pochwalić się większą liczbą użądleń, przy czym pszczoła żądli tylko raz, a następnie ginie,
  • dieta roślinna – osy bez kłopotu odżywiają się również pokarmem odzwierzęcym,
  • usytuowanie naziemne gniazd – osy budują swoje gniazda w ziemi lub na niej, a pszczoły jedynie nad nią.

Czy osy są pożyteczne?

Czy warto dowiadywać się, co odstrasza osy? Może poza kilkoma negatywnymi cechami robią one coś dobrego? Oczywiście, szczególną zaletą os z pewnością jest ich jadłospis. Gustują one w mszycach, mącznikach oraz gąsienicach. Pomagają one również w utylizacji padliny poprzez przenoszenie części martwych tkanek zwierząt, wprost do gniazda.

Osa spijająca nektar
Osy odżywiają się roślinami, produktami odzwierzęcymi, a nawet padliną

Oprócz tego osy również przyczyniają się do zapylania roślin – nawet tych trujących, po które nie sięgają pszczoły. Jednak czy to wystarczające, by pozwolić im uprzykrzać nam życie poprzez liczne występowanie w naszym ogrodzie? Szczególnie osoby uczulone na ich użądlenia powinny chronić się przed tymi agresywnymi owadami.

Sprawdź też: Latające mrówki – czy są groźne? Jak się ich pozbyć?

Warto jednak postawić na metody odstraszające niż zabijające, ponieważ chcąc nie chcąc – osy odgrywają ważną rolę w naszym ekosystemie. Poznaj najlepsze z nich!

Czego boją się osy?

Przed tym, gdy w ruch pójdzie gaśnica na osy i szerszenie – warto wypróbować mniej zabójcze sposoby. Preparat na osy możesz przygotować nawet z produktów, które znajdziesz w domu! Ich zastosowanie odstraszy owady bez uszczerbku na ich (i Twoim) zdrowiu!

Jednym z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów jest olejek goździkowy. Wystarczy, że dodasz do wody kilka kropel, a następnie spryskasz takim roztworem pomieszczenie, balkon lub taras. Zapach olejku jest dla nas przyjemny, a na osy działa odstraszająco, więc potraktuj tą mieszanką wszystkie poduszki czy zasłony, by trzymały się one z daleka.

Inny zapach, który skutecznie obrzydzi życie osom, to podgrzewany ocet. Parujący w powietrzu produkt może być również drażniący dla osób wrażliwych na intensywną woń, dlatego upewnij się, czy Twoi goście lub inni domownicy nie mają problemu z takim rozwiązaniem.

W sprzedaży znajdują się także świece lub spirale, które przeznaczone są do odstraszania tych owadów. Można je stosować zwłaszcza na tarasach, balkonach lub w altankach. 

Jak pozbyć się gniazda os? Ostateczne kroki

Czasem chwilowe rozwiązania nie są wystarczające. Aby całkowicie pozbyć się problemu, jakim jest czyhające na nas żądło osy lub cały ich rój zamieszkujący nasz teren – trzeba podjąć stanowcze kroki.

Jak zwalczyć osy
Walka z osami nie musi być uciążliwa – wystarczy kilka produktów!

Pułapka na osy zbudowana z butelki, z której odetniemy górną część, a następnie umieścimy ją „do góry nogami” w dolnej części, sprawdzi się doskonale. Wnętrze należy wypełnić piwem lub sokiem, a następnie postawić w miejscu występowania owadów. Skuszone przysmakami osy zaczną się tam zlatywać i topić w płynie. Możliwe jest również zakupienie gotowego produktu tego typu – jednak po co przepłacać!

Sprawdź też: Meszki w domu – jak się ich pozbyć? Jak zapobiec ich inwazji?

Innym sposobem jest wcześniej wspomniana gaśnica na osy, dzięki której możemy pozbyć się całego gniazda. Należy robić to jednak bardzo ostrożnie, z dobrze zabezpieczoną skórą i drogami oddechowymi. Spryskiwanie gniazda os zaleca się przeprowadzać w nocy, gdy są one najmniej aktywne. Zabieg zazwyczaj trzeba powtórzyć po 2-3 dniach, a następnie po odczekaniu 24 godzin odciąć gniazdo od miejsca, w którym się znajduje.

Użądlenie osy

Co zrobić, gdy przytrafi się nam użądlenie osy? Objawy na pewno dadzą nam się we znaki, dlatego nie warto zwlekać i podjąć odpowiednie kroki. Nie potrzebujesz specjalistycznych maści, by uporać się z problemem.

Jak objawia się użądlenie przez tego owada? Do typowych objawów możemy zaliczyć następujące reakcje na ukąszenie osy:

  • rumień,
  • silny ból,
  • obrzęk,
  • mocne zaczerwienienie.

Zdrowa osoba może przeżyć nawet 300 użądleń, jednak jeżeli jesteśmy uczuleni na jad osy, już po jednym pojawić się może wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem bardzo niebezpiecznym dla alergika. W takim przypadku należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Osa z bliska
Użądlenie osy jest bardzo bolesne, a dla osób uczulonych – śmiertelnie niebezpieczne

W takim razie co zrobić, gdy przydarzy nam się użądlenie osy? Jak długo boli? Gdy zastosujesz się do naszych wskazówek, pozbędziesz się bólu i innych objawów w kilka minut! Wystarczy, że przemyjesz zaognionego miejsce wodą i mydłem lub środkiem dezynfekującym, a następnie przyłożysz plaster cebuli, cytryny lub kompres chłodzący.

Mamy nadzieję, że ten artykuł odpowiedział na wszystkie Twoje pytania! A może chcesz o coś dopytać? W jaki sposób radzisz sobie z użądleniami os? Czy musiałeś kiedyś usuwać gniazdo os ze swojej posesji? Koniecznie podziel się w sekcji komentarzy swoimi doświadczeniami i sposobami!

A jeśli chcesz poznać więcej interesujących treści – sprawdź te artykuły:

26
4

Podziel się:

Komentarze (5)

Witam
Większość artykułów jest jak zabić zniszczyć itd,
A jak ochronić pomudz osom w przetrwaniu zimy gdy gniazdo jest w ziemi .Nie dotarłem do
takich artykułów

Os i podobne owady nie należy zabijać lepiej zostawić aż same odejdą. Jak przeszkadzają komuś ich pobyt to usunąć np widlami czy grabiami i przenieś dalej ostatecznie to straż pożarna

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *