0
Planowanie kuchni wcale nie musi być trudne, a może wiele ułatwić. Chcesz usprawnić i przyspieszyć swoją pracę nad przygotowywaniem pysznych dań? Męczy Cię ból pleców po każdym długim gotowaniu? Ergonomia w kuchni – to zasady, które koniecznie musisz poznać.
Ergonomia w kuchni — jak urządzić kuchnię?
Ergonomia w kuchni to nic innego jak połączenie wygody, bezpieczeństwa oraz efektywnej pracy. Jest to ważna kwestia, którą trzeba przemyśleć już na etapie planowania przestrzeni. Dlaczego? To od niej zależy, na jaki układ szafek się zdecydujesz, jaka będzie ich wysokość oraz głębokość, a także, w którym miejscu umieścisz podstawowe sprzęty AGD.
Jak urządzić kuchnię, by była ergonomiczna? Postaw przede wszystkim na funkcjonalność – kluczem do sukcesu jest właściwe zagospodarowanie pomieszczenia w taki sposób, by wykonywanie w nim podstawowych czynności było łatwe i przyjemne. Jeśli chcesz tego dokonać, zadbaj o praktyczne strefy, uwzględniając przy tym ich bezpieczeństwo.
Walory estetyczne również odgrywają znaczącą rolę w funkcjonalnym odbiorze tego pomieszczenia. Wyeksponowanie szklanych pojemników z kolorowym makaronem czy płatków czekoladowych to doskonały pomysł na półki w kuchni. Dobrze, by znalazły się w pobliżu blatu roboczego – w tym miejscu będą najczęściej używane. Co więcej, takie rozwiązanie jest idealnym połączeniem stylowej kuchni z ergonomicznym podejściem.
Dlaczego odpowiednia ergonomia w kuchni jest ważna?
Kuchnia zaprojektowana według zasad ergonomii nie tylko ułatwi i przyspieszy przygotowywanie posiłków, ale również zadba o Twoje zdrowie. Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego po długim gotowaniu odczuwasz kujący ból pleców? Być może nigdy nie wpadłeś na to, że powodem jest zbyt niska szafka kuchenna. Długie nachylenie nie tylko obciąża kręgosłup, ale prowadzi również do jego częściowego uszkodzenia. W dobrze przemyślanej, ergonomicznej kuchni nigdy nie poskarżysz się na żaden ból.
Sprawdź też: Jak lodówka to tylko zabudowana? Wcale nie! Kuchnia z lodówką wolnostojącą też ma swoje zalety
Masz dosyć ciągłego przemieszczania się z jednego końca pomieszczenia na drugie podczas gotowania? W ergonomicznej kuchni nie będziesz musiał tego robić – właściwe wyznaczenie stref oraz umiejscowienie w nich sprzętów sprawi, że przyrządzanie dań zamknie się w małym trójkącie roboczym. Wtedy wystarczy, że zrobisz dwa kroki w którąkolwiek stronę i dostaniesz się do odpowiedniego miejsca.
Funkcjonalna kuchnia — podział na strefy
Kluczem do osiągnięcia w pełni funkcjonalnej kuchni jest podzielenie jej na cztery podstawowe strefy. W niewłaściwie zaprojektowanej przestrzeni przygotowanie posiłkuj zajmuje dwa razy więcej czasu, niż w tej urządzonej zgodnie z zasadami ergonomii. Warto więc ułatwić sobie życie i spróbować zastosować je u siebie w domu.
Strefa przechowywania to nic innego jak lodówkozamrażarka i rzędy szafek. W takim miejscu nie może zabraknąć także szuflad o zróżnicowanej głębokości, koszy meblowych czy systemu cargo – zarówno w wersji niskiej, jak i wysokiej. Co więcej, ta przestrzeń powinna być perfekcyjnie zaplanowana oraz zagospodarowana.
Warto zadbać o właściwe uporządkowanie tej strefy – zastawa stołowa powinna znajdować się na innej półce niż kubki i szklanki, garnki najlepiej przechowywać w wysuwanej szafce narożnej, a sztućce w przeznaczonych na nie organizerach. Pamiętaj, że wąska kuchnia w bloku nie powinna stanowić wymówki do rozpoczęcia organizacji.
Kolejną strefą jest przestrzeń przeznaczona do zmywania naczyń. Jak sama nazwa wskazuje, znajduje się w niej przede wszystkim zlewozmywak oraz zmywarka. W tym miejscu odbywa się jednak nie tylko gruntowne sprzątanie, ale również oczyszczanie produktów przed ich spożyciem czy przygotowaniem. Z uwagi na te czynności, elementem, który musi znaleźć się blisko zlewu, jest kosz na śmieci z możliwością segregacji.
Funkcjonalny blat roboczy to nieodzowna część strefy przygotowywania. To w tym miejscu rozpoczynasz kuchenne rewolucje – kroisz, mielisz i mieszasz. Warto więc umieścić w pobliżu niezbędne akcesoria, które ułatwią przygotowanie każdego posiłku. Zagospodarowanie wnętrza szafek w tej strefie, ma również kluczowe znaczenie – produkty sypkie takie jak mąka, makaron czy ryż powinieneś mieć w tym miejscu zawsze pod ręką.
Ostatnia przestrzeń uważana jest za serce kuchni – to w niej znajduje się kuchenka oraz piekarnik. Strefa gotowania to meta, którą przekroczyły wcześniej przygotowane produkty. Dobrze, by znajdowała się zaraz obok blatu roboczego, na który możesz odłożyć gotowe dania. Co więcej, szafka pod płytę indukcyjną powinna mieścić wszystkie niezbędne rzeczy do gotowania – garnki, pokrywki oraz patelnie.
Układ mebli w ergonomicznej kuchni
Każda kuchnia ze względu na rozmiar pomieszczenia będzie wyglądała zupełnie inaczej. Kluczem do stworzenia funkcjonalnej przestrzeni jest odpowiednie rozmieszczenie mebli. Architekci wnętrz najczęściej wyróżniają pięć układów, które zastosowane w odpowiednich wnętrzach mogą poprawić komfort ich użytkowania.
Kuchnia w kształcie litery U to doskonałe rozwiązanie w dużych, otwartych przestrzeniach. Zawiera dwa ciągi blatów roboczych umiejscowionych na przeciwległych ścianach. Dodatkowo połączone są trzecim, poprzecznym rzędem szafek. Najczęściej lodówka oraz kuchenka umieszczone są naprzeciw siebie, dzięki czemu poruszanie się między nimi jest bardzo łatwe. Takie rozwiązanie gwarantuje nie tylko idealną ergonomię wnętrza, ale również stwarza doskonałe warunki do gotowania.
Jednorzędowy układ kuchni jest najmniej ergonomicznym rozwiązaniem spośród wszystkich, ponieważ niezbędne sprzęty umieszczone są wzdłuż jednej ściany. Jest to jednak dobra koncepcja dla posiadaczy niewielkich mieszkań lub osób, które bardzo mało gotują. Zachowując odpowiednią kolejność stref, można stworzyć z niej funkcjonalną przestrzeń. Na początku zabudowy najlepiej umieścić lodówkę, później zlewozmywak, a na końcu blat – zostawiając chociaż kilkanaście centymetrów odstępu pomiędzy nimi.
Zabudowa w kształcie litery L to rozszerzony wersja układu jednorzędowego, która sprawdzi się w otwartych, jak i zamkniętych przestrzeniach. W tym przypadku meble rozmieszczone są wzdłuż dwóch prostopadłych ścian, dzięki czemu pomieszczenie jest bardziej przestrzenne. Co więcej, nie tworzą się w nim zatory – domownicy nie przeszkadzają sobie podczas codziennego przygotowania posiłków. Dodatkowo stół przy ścianie w takiej kuchni będzie doskonałym urozmaiceniem tego układu.
Sprawdź też: Organizacja w kuchni: najlepsze sposoby na przechowywanie w kuchni, które gwarantują porządek w szafkach i szufladach
Układ dwurzędowy jest wygodnym rozwiązaniem w szerokich pokojach. Szafki zlokalizowane po obu stronach pomieszczenia nie są ze sobą połączone, a odległość między nimi wynosi zazwyczaj około 100 centymetrów. Mimo że to rozwiązanie nie zapewnia ciągłości blatów, nadal gwarantuje dobrze skomunikowane strefy robocze. Wystarczy odwrócić się, by zmienić miejsce przygotowywania posiłku. Ten układ stosowany jest również jako kuchnia z wyspą do siedzenia – dostęp do jednego ciągu szafek zapewniony jest wtedy z każdej strony.
Umeblowanie w kształcie litery G to rozwiązanie stosunkowo rzadko stosowane, ponieważ wymaga dużo przestrzeni. Jest to jednak najbardziej funkcjonalna kuchnia, która pozwala ulokować nie tylko długi ciąg szafek, ale również półwysep i wysoką zabudowę. Takie zagospodarowanie przestrzeni zapewnia mnóstwo miejsca do przechowywania, doskonały blat roboczy oraz kącik jadalniany w jednym.
W prawie każdym wymienionym wyżej układzie można zastosować jedną z kluczowych zasad projektowania kuchni, jaką jest tak zwany „trójkąt roboczy”. Według niego trzy najczęściej używane sprzęty kuchenne, takie jak lodówka, kuchenka i zlewozmywak, powinny być umieszczone niedaleko siebie. Droga między nimi ma stworzyć, jak sama nazwa wskazuje, trójkąt – dzięki niemu będzie krótsza i bardziej efektywna. Jeżeli ergonomia w kuchni jest dla Ciebie ważna, pamiętaj o tej zasadzie, projektując swoją przestrzeń.
Wysokość blatów i szafek w kuchni
Wysokość mebli kuchennych to najważniejszy czynnik, na jaki powinieneś zwrócić uwagę podczas projektowania pomieszczenia. Od tego zależy nie tylko komfort gotowania, ale również stan zdrowotny kręgosłupa. Najbardziej istotna jest odległość dzieląca blat od podłogi – najlepiej dobierać ją pod kątem wzrostu lub indywidualnych preferencji.
Standardowa wysokość szafek kuchennych wynosi 82 centymetry. Niestety taki wymiar odpowiada jedynie osobom o wzroście około 165 cm. Wyżsi lub niżsi użytkownicy kuchni będą skarżyć się na bóle pleców podczas gotowania czy pieczenia. Jak więc obliczyć idealną wysokość dolnych szafek? Należy stanąć prosto i zgiąć przedramię, tak by utworzyło kąt 90 stopni, następnie zmierzyć odległość od łokcia do podłogi. Od otrzymanej wartości odjąć dodatkowo około 15 centymetrów i gotowe – idealnie dostosowałeś swój blat roboczy.
Wybór wysokości, na której zawisną górne szafki jest nieco prostsza. Najczęściej stosowana przerwa między meblami stojącymi a wiszącymi wynosi 60 centymetrów. Chodzi jednak o to, by móc do nich swobodnie dosięgnąć. Jeżeli więc Twoje pomieszczenie nie pozwala na zachowanie standardowych norm, nie przejmuj się. Górne szafki są z reguły nieco płytsze od dolnych, dlatego umieszczone niżej, również nie powinny przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu.
Co więcej, coraz bardziej popularne staje się teraz montowanie blatu na różnych poziomach. Takie rozwiązanie wygląda oryginalnie i jest niesamowicie praktycznie. Niestety, nie sprawdzi się dobrze w każdej kuchni. W małych pomieszczeniach blat ułożony stopniowo nie będzie ergonomicznym rozwiązaniem, przytłoczy wnętrze i wprowadzi ogólny chaos. Natomiast w przestrzennych kuchniach może być strzałem w dziesiątkę. Z pewnością takie rozwiązanie będzie wygodne dla wszystkich domowników, bez względu na ich wzrost.
Głębokość szafek kuchennych ma również ogromne znaczenie. Ich wymiar najczęściej dopasowany jest do urządzeń, które są w nich zabudowane. Standardowa szafka wisząca ma około 30 centymetrów głębokości, natomiast dolna maksymalnie 56 centymetrów. Jeżeli decydujesz się na AGD wolno stojące, nie musisz się tym przejmować, jeśli jednak wybierasz opcję całkowitego ich zabudowania, spróbuj idealnie je dopasować.
Sprawdź też: Barek w kuchni, czyli pomysł na ciekawą kuchnię. Aranżacje i inspiracje nowoczesnej kuchni
Oświetlenie w kuchni
Podczas wyboru odpowiedniego oświetlenia do kuchni, należy pamiętać, że jest to bardzo zróżnicowanie pomieszczenie, które wymaga więcej niż jednego nośnika światła. Jest miejscem służącym nie tylko do gotowania – to w nim najczęściej spożywa się posiłki, spędza czas w gronie rodzinnym czy nawet pracuje. Dlatego też zamontowanie w kuchni odpowiednich punktów świetlnych ma kluczowe znaczenie.
Na przestrzeni lat, podejście do oświetlenia w kuchni zmieniło się o sto osiemdziesiąt stopni. Dawniej popularne było montowanie jednego nośnika – lampy górnej. W dzisiejszych czasach pojedynczy punkt świetlny przypadający na całe pomieszczenie nie wystarcza. Co więcej, zgodnie z zasadami ergonomii, niezbędne jest przyporządkowanie każdej kuchennej strefie innego typu lamp. Z tego też powodu, warto wyodrębnić trzy rodzaje oświetlenia, które można umieścić w tej przestrzeni.
Pierwszym z nich, jest oświetlenie centralne, które stanowi najważniejszy rodzaj światła w każdej przestrzeni. Najczęściej występuje w postaci tradycyjnych lamp sufitowych, które gwarantują dobrą widoczność w całej kuchni. Ponadto jest najczęściej i najdłużej używane, dlatego należy je skrupulatnie zaplanować.
Kluczowym aspektem przy dobieraniu tego typu lamp jest sposób, w jaki przekazują światło. Najlepiej by na początku odbijało się od sufitu, a dopiero później docierało do kuchennych blatów. Za sprawą takiego zabiegu, unikniesz powstawania cieni, które utrudniają pracę przy szafkach i stole. Co więcej, nie będziesz mógł sam ich stwarzać, a wiadomo, że każde nawet najmniejsze załamanie światła, może doprowadzić do kuchennej katastrofy.
Główne oświetlenie, mimo iż idealnie dostosowanie do pomieszczenia, nie zawsze dotrze do każdego zakamarka kuchni. W tym przypadku doskonale sprawdzi się światło zadaniowe, które punktowo doświetli wybrane obszary robocze. Lampy tego typu najczęściej instaluje się w pobliżu kuchenki, zlewozmywaka czy blatu, na którym zazwyczaj przyrządza się posiłki. Gwarantują nie tylko wygodę, ale również bezpieczeństwo podczas gotowania.
Najpopularniejszym typem tego rodzaju oświetlenia są paski led montowane pod kuchennymi szafkami. Niektóre z nich wyposażone są w czujnik ruchu, który włącza światło automatycznie, gdy Ty nie jesteś w stanie tego zrobić. Takie rozwiązanie fantastycznie sprawdzi się również wewnątrz szafek – kiedy je otworzysz, podświetli się cała ich zawartość. Ponadto warto także zwrócić szczególną uwagę na punkty zadaniowe nad wyspą czy stołem. Te miejsca powinny być indywidualnie oświetlone z uwagi na czas, jaki przy nich spędzasz.
Ostatni rodzaj oświetlenia, który możesz zastosować w swojej kuchni, pełni funkcję dekoracyjną. Punkty świetlne w stylowych oprawach dodają pomieszczeniu oryginalnego sznytu. Dodatkowo sprawiają również, że przestrzeń staje się zarówno bardziej przytulna, jak i stylowa. Minimalistyczne zwisy umieszczone w rogach kuchni, bliźniacze lampy powieszone nad stołem czy wyspą – to propozycje, które na pewno zapewnią wyjątkowe efekty wizualne w Twoim pomieszczeniu.
Sprawdź też: Pomysłowa wąska kuchnia – aranżacje, inspiracje i pomysły
O czym jeszcze musisz pamiętać, wybierając oświetlenie do swojej kuchni? Zastanów się, jaki kolor światła sprawdzi się u Ciebie najlepiej – ciepły, czy też zimny. Dobór barwy zależy przede wszystkim od zewnętrznych warunków pogodowych. Jeżeli pomieszczenie przez większość dnia doświetlone jest za pomocą naturalnego światła, lepszym rozwiązaniem będą zimne tony. Jeśli jednak, bez względu na porę dnia pracujesz w kuchni, przy sztucznym świetle, wybierz ciepłe żarówki, które nie ochłodzą wnętrza.
Każda kuchnia z powodzeniem może stać się funkcjonalna. Wystarczy, że zastosujesz w niej kilka podstawowych zasad ergonomii. Nie bój się dostosowywać konkretnych elementów pod siebie czy modyfikować wnętrza tak, by spełniało wszystkie najważniejsze funkcje. Z pewnością wprowadzaj strefy, organizuj je i ciesz się z ich praktyczności. W końcu przyszedł czas na usprawnienie i przyspieszenie codziennej pracy nad posiłkami.
