0
- Home
- /
- Ogród i balkon
- /
- Gwiazda betlejemska: pielęgnacja i zasady uprawy. Jak dbać o poinsecje w doniczce? Porady i wskazówki
4 miesiące temu
Gwiazda betlejemska: pielęgnacja i zasady uprawy. Jak dbać o poinsecje w doniczce? Porady i wskazówki
Gwiazda betlejemska, znana też jako poinsecja, to jeden z symboli Bożego Narodzenia. Chcesz, aby zdobiła Twoje mieszkanie nie tylko w święta? Sprawdź, jak powinna być pielęgnowana gwiazda betlejemska. Kwiat jest piękny, lecz także wymagający.
Gwiazda betlejemska: co to za kwiat?
Gwiazda betlejemska to roślina ozdobna, która kwitnie w grudniu i pojawia się w kwiaciarniach przed świętami Bożego Narodzenia. Wilczomlecz nadobny lub piękny — bo taka jest właściwa nazwa tego kwiatu — pochodzi z krajów Ameryki Środkowej i Północnej. Już na początku XIX w. jego walory zostały docenione, a niedługo potem wyhodowano odmiany, które lepiej adaptowały się do niższych temperatur klimatu europejskiego. Tym sposobem gwiazda betlejemska szybko dołączyła do grona najczęściej kupowanych roślin doniczkowych na świecie.
Roślina ta znana jest też jako poinsecja — nazwa nie jest łacińskim terminem, ale pochodzi od nazwiska amerykańskiego botanika i dyplomaty, który wprowadził ten gatunek do ogrodnictwa. Joel Poinsett należał do Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego i odkrył wilczomlecz podczas naukowej wyprawy do Meksyku. To właśnie on wysłał egzemplarze gwiazdy betlejemskiej do ogrodu botanicznego w Filadelfii i zapewnił jej światowy rozgłos.
Sprawdź też: Jak pielęgnować i uprawiać grudniki?
Odmiana przeznaczona do hodowania w doniczce osiąga wysokość do 50 cm. Ma ciemnozielone liście o długości 15-20 cm oraz przylistki o intensywnej barwie — przeważnie są one czerwone, jednak mogą być też żółte, białe lub kremowe. Przylistki, zwane też liśćmi podkwiatostanowym, na pierwszy rzut oka wyglądają jak kwiat, ponieważ przybierają kształt rozet. W ich środku możesz dostrzec właściwy kwiatostan gwiazdy betlejemskiej, który ma zielonkawą barwę i jest pozbawiony płatków. Te wszystkie elementy układają się w całość, która tworzy klimat Bożego Narodzenia.
Niesłusznie uważa się, że gwiazda betlejemska w doniczce to roślina jednoroczna, a nawet jednorazowa. Bardzo często obumiera tuż po świętach, ponieważ nie ma odpowiedniego stanowiska w mieszkaniu lub uległa wychłodzeniu w czasie transportu z kwiaciarni. Jeśli poświęcisz jej wystarczająco dużo czasu i uwagi, może zakwitnąć ponownie. Kwiat wymaga specyficznych warunków i starannej pielęgnacji. W przeciwnym razie będzie tylko elementem dekoracyjnym, który zagości w Twoim domu na krótką chwilę.
Poinsecja jako symbol Bożego Narodzenia
Poinsecja to — obok choinki i jemioły — jedna z roślin, które kojarzą się ze świętami Bożego Narodzenia. W tym okresie możesz spotkać ją niemal w każdej kwiaciarni. Kwiat wygląda jak gwiazda betlejemska na choinkę, którą umieszcza się na szczycie świątecznego drzewka. Symbolizuje ona gwiazdę, która pojawiła się na niebie w czasie narodzenia Jezusa Chrystusa. Zaobserwowali ją mędrcy znani w tradycji biblijnej jako Trzej Królowie — Kacper, Melchior i Baltazar. Ciało niebieskie doprowadziło ich do Betlejem, gdzie znaleźli nowo narodzonego Jezusa.
W Stanach Zjednoczonych gwiazda betlejemska ma nawet swoje święto — 12 grudnia przypada National Poinsettia Day (tłum. Narodowy Dzień Poinsecji). To nieprzypadkowa data, ponieważ jest to rocznica śmierci Joela Poinsetta, któremu gwiazda betlejemska zawdzięcza swą sławę. W meksykańskiej tradycji roślina znana jako Flores de Noche Buena (tłum. Kwiaty Świętej Nocy) obecna jest od XVII w., kiedy to zaczęła być wykorzystywana podczas procesji i do ozdabiania ołtarzy.
Bogata tradycja i symbolika przekłada się na ekonomiczny sukces, jaki co roku odnosi gwiazda betlejemska. Kwiat pojawia się w sklepach 6 tygodni przed Bożym Narodzeniem, jednak to wystarczający czas, aby odnieść spektakularny sukces. Szacuje się, że w okresie przedświątecznym sprzedaje się ok. 500 mln sztuk na całym świecie.
Czy gwiazda betlejemska jest trująca?
Wilczomlecz to roślina, która wykazuje działanie lecznicze, a niektóre jej właściwości wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym. To jednak nie wszystkie cechy, które ma popularny kwiat gwiazda betlejemska. Czy jest trująca? Poinsecja zawiera trujący sok mleczny, który występuje w łodygach, liściach i korzeniu. Może on podrażnić skórę, oczy lub jamę ustną. Wykonując zabiegi pielęgnacyjne przy tej roślinie, zawsze używaj gumowych rękawiczek. Gdy zauważysz sok mleczny, chroń swoje oczy — trująca substancja powoduje ból i łzawienie.
Podrażnione oczy należy od razu przemyć ciepłą wodą i poczekać do momentu ustąpienia bolesnych objawów. Bardziej nieprzyjemne skutki ma spożycie soku mlecznego — zmiany w jamie ustnej i zatrucie wymagają interwencji lekarza. Na szczęście, takie incydenty zdarzają się niezwykle rzadko. Aby trująca substancja poważnie zaszkodziła zdrowiu, trzeba wypić ok. 0,5 l soku lub zjeść 600 liści. Małe dzieci i zwierzęta są bardziej wrażliwe i nawet małe ilości mogą im zaszkodzić. Dlatego gwiazda betlejemska powinna znajdować się poza ich zasięgiem.
Poinsecja wykorzystywana w odpowiedni sposób przynosi korzyści dla zdrowia i urody. Na przestrzeni wieków była stosowana m.in. jako lek przeciwbólowy, środek przeczyszczający czy krem do golenia. Wśród innych zastosowań tej rośliny można wymienić:
- zwiększenie produkcji mleka kobiet karmiących,
- leczenie zmian skórnych (np. wyprysków),
- łagodzenie bólu po ukąszeniach owadów,
- zmniejszenie bólu gardła.
Gwiazda betlejemska w uprawie domowej: zasady
Pięknem poinsecji doniczkowej możesz cieszyć się długo po świętach Bożego Narodzenia. Właściwie traktowana nie tylko nie straci liści po Nowym Roku, lecz także może zakwitnąć ponownie. Aby było to możliwe, musisz wiedzieć, jakie warunki powinna mieć gwiazda betlejemska. Uprawa tego kwiatu wymaga odpowiednio przygotowanego stanowiska, ziemi i doniczki. Jako tzw. roślina dnia krótkiego potrzebuje okresowego zaciemnienia, aby zakwitnąć i wytworzyć kolorowe przylistki.
Stanowisko
Wśród roślin, które bardzo lubią ciepło, jest właśnie gwiazda betlejemska. Opadające liście to efekt działania zbyt niskich temperatur. Pamiętaj o tym już w momencie przewożenia jej z kwiaciarni do domu i poproś o zapakowanie doniczki w dodatkową warstwę papieru. Unikaj kupowania poinsecji na ulicznych stoiskach, gdzie jest ona narażona na długotrwałe działanie chłodu. Optymalna temperatura dla tego kwiatu to 18-20°C, ale jeśli w Twoim pokoju będzie o kilka stopni chłodniej, przylistki dłużej zachowają swoją intensywną barwę.
Jeśli zastanawiasz się, jak dbać o gwiazdę betlejemską, przygotuj dla niej jasne stanowisko. Najlepiej ustaw ją na parapecie lub innym miejscu, gdzie bez trudu docierają promienie słoneczne. Jeśli chcesz, aby była daleko od okna, najlepiej umieść nad nią lampę, która gwarantuje dopływ światła. Nie stawiaj jej w pobliżu kaloryfera lub kominka — zbyt wysoka temperatura i suche powietrze mogą jej zaszkodzić. Temperatura w pokoju, w którym stoi doniczka, nie powinna spaść poniżej 12°C.
Ziemia
Poinsecja sprzedawana jest w doniczkach, w których powinna znajdować się ziemia odpowiednia dla tej rośliny. Jeśli masz zamiar hodować ją dłużej, musisz zapewnić jej właściwy rodzaj gleby. Żyzna ziemia z dodatkiem gruboziarnistego piasku i granulek keramzytu jest podłożem, w którym najlepiej czuje się gwiazda betlejemska. Uprawa poinsecji w glebie o odczynie pH 5,8-6,5 przyniesie najlepsze efekty.
Rodzaj doniczki
Doniczka, w której rośnie gwiazda betlejemska, może być wykonana z dowolnego materiału. Warunkiem koniecznym jest, aby donica dla poinsecji była wyposażona w otwory odpływowe. Ich główne zadanie to odprowadzanie nadmiaru wody, jak również zapobieganie procesom gnilnym. Regularnie sprawdzaj, czy otwory te nie są zatkane i w razie potrzeby udrażniaj je.
Jeśli pojemnik, w którym znajduje się Twoja gwiazda betlejemska, nie ma otworów odpływowych, koniecznie przesadź roślinę. W ten sposób zapobiegasz gniciu korzeni i przedłużasz żywot rośliny. Z kolei zmiana doniczki na większą sprawia, że w kolejnym roku gwiazda betlejemska może osiągnąć większe rozmiary.
Jak pielęgnować gwiazdę betlejemską?
Właściwie przygotowane stanowisko to nie wszystko, czego potrzebuje gwiazda betlejemska. Pielęgnacja rośliny wymaga dużo uwagi, a także odpowiedniej wiedzy. Sprawdź, jak powinno wyglądać przesadzanie i jakiego nawozu potrzebuje gwiazda betlejemska. Podlewanie też powinno odbywać się według określonych reguł, dzięki którym poinsecja będzie cieszyć oko przez długi czas.
Podlewanie
Wilczomlecz nadobny bardzo źle znosi nadmierną wilgoć. Pamiętaj, że woda nie może zalegać w podstawce, na której umieszczona jest doniczka. Na przykładzie czynności pielęgnacyjnych doskonale widać, jakie wymagania ma gwiazda betlejemska. Jak podlewać ten kwiat, aby jego korzenie nie zgniły? Podlewaj poinsecję raz na dwa dni. Rób to wtedy, gdy zauważysz, że górna warstwa gleby jest sucha. Wodę wlewaj stopniowo, żeby korzeń został równomiernie nawodniony.
Jeśli obawiasz się, że w mieszkaniu będzie dla rośliny zbyt sucho, zastosuj dodatkowo nawilżacz powietrza. Delikatna mgiełka rozpylana wokół gwiazdy betlejemskiej zapewni jej optymalne nawilżenie i sprzyjające warunki do rozwoju. Pamiętaj, że podłoże, na którym rośnie poinsecja, powinno być stale wilgotne. Uważaj jednak, aby nie było ono zbyt mokre.
Przesadzanie
Podlewanie to tylko jedna z wielu czynności, jakich wymaga gwiazda betlejemska. Jak dbać o nią, aby nie była tylko ozdobą świątecznego stołu? Jeśli chcesz, aby pozostała z Tobą na dłużej, musisz raz w roku wymienić jej ziemię. Najlepszymi miesiącami na przesadzanie gwiazdy betlejemskiej są marzec i kwiecień. Ponieważ poinsecja jest rośliną wieloletnią, trzeba powtarzać to co roku.
Aby prawidłowo przesadzić roślinę, wykonaj następujące czynności:
- Dokładnie umyj doniczkę i wypłucz resztki starej ziemi.
- Usuń uszkodzone korzenie (nadgniłe lub przesuszone).
- Odetnij przekwitłe kwiaty.
- Napełnij doniczkę świeżą glebą.
- Wsadź oczyszczoną roślinę do nowej ziemi i umiarkowanie ją podlewaj.
Nawożenie
Podlewanie i przesadzanie to podstawowe czynności, których wymaga gwiazda betlejemska. Jak pielęgnować ją, by liście pozostały zielone przez długi czas? Pomoże w tym odpowiedni nawóz. Poinsecje należy nawozić raz na dwa tygodnie uniwersalną mieszanką dla roślin kwitnących. Nie musisz jednak spieszyć się z rozpoczynaniem tych czynności. Hodowcy zazwyczaj wyposażają roślinę w dawkę nawozu, która wystarcza do połowy stycznia.
Rozmnażanie
Jeśli wiesz już, jak podlewać gwiazdę betlejemską, sprawdź, jak wygląda jej rozmnażanie. W sprzedaży dostępne są gotowe sadzonki, jednak miłośnicy kwiatów doniczkowych mogą wyhodować je samodzielnie. W warunkach domowych najlepiej rozmnażać ją w sposób wegetatywny — z sadzonek wierzchołkowych, które można pobierać z roślin po okresie przekwitania. Odpowiednim momentem na te czynności są miesiące od kwietnia do lipca.
Gotowe sadzonki umieść w doniczkach w miejscu widnym, ale nienarażonym na silne działanie promieni słonecznych. Aby mogły się rozwinąć, zapewnij im właściwe nawodnienie oraz wilgotność powietrza na poziomie 90%. Możesz to osiągnąć, przykrywając roślinę folią lub plastikową butelką, które tworzą warunki zbliżone do szklarni. Raz na dobę zdejmij przykrycie i pozwól, aby młode rośliny się „przewietrzyły”.
Gwiazda betlejemska jako dekoracja świąteczna
Poinsecja jest rośliną, którą możesz hodować przez wiele lat. Na pierwszy plan wysuwa się jednak jej funkcja dekoracyjna. W czasie świąt Bożego Narodzenia gwiazda betlejemska znajduje się w centrum uwagi — staje się ona np. elementem stroików świątecznych. Z czerwonych przylistków można wykonać ciekawe kompozycje florystyczne. Inne odmiany również będą wyglądały efektownie — gwiazda betlejemska biała lub żółta są idealnym elementem bukietów.
Sprawdź też: Jak zrobić stroik na Boże Narodzenie? Instrukcja krok po kroku!
Liście i wielobarwne przylistki mogą stać się oryginalnym elementem dekoracji zasłon lub karniszy. Jeśli chcesz postawić poinsecję w doniczce na środku świątecznego stołu, zapewnij jej wystarczająco dużo światła. Roślina ta jest piękną ozdobą w czasie świąt Bożego Narodzenia, jednak warto pamiętać, że odpowiednia pielęgnacja sprawi, że będzie ozdobą domu długo po Nowym Roku.
