Poprawna wentylacja w kuchni — jak ją zrobić? Prawo i porady

Czy wentylacja w kuchni to temat regulowany prawnie? Jak ją odpowiednio zaplanować? Co się stanie, gdy ukryjesz otwory wentylacyjne w szafce? W niniejszym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania.

Wentylacja w kuchni, a prawo budowlane

Czy w kuchni musi być wentylacja? To najczęściej zadawane pytanie na etapie projektowania domu. Kuchnia to pomieszczenie, w którym spędzasz najwięcej czasu, z tego powodu warto zadbać o to, by była nie tylko ergonomiczna i estetyczna, ale przede wszystkim bezpieczna oraz dobrze wentylowana. Co więcej, jest pomieszczeniem, które ma bezpośrednią styczność z intensywnymi zapachami, tłuszczem czy nawet ogniem i gazem, dlatego też musi spełniać określone warunki zaznaczone w polskim prawie budowlanym.

Prawo dotyczące wentylacji kuchni regulowane jest przepisem PN-83/B-03430, w którym zaznaczono, że każdy budynek mieszkalny czy użyteczności publicznej powinien odprowadzać zużyte powietrze. Ponadto, aby proces odbywał się prawidłowo, powinieneś zadbać o odpowiedni wywiew, nawiew oraz przepływ powietrza.

Zobacz: Odgrzybianie – jak usunąć pleśń ze ściany? Poradnik krok po kroku

Czy w kuchni musi być kratka wentylacyjna? Zgodnie z prawem, wszystkie pomieszczenia funkcjonalne, czyli między innymi kuchnia, muszą być w nią wyposażone. Jest ona niezwykle przydatna, ponieważ wpływa na komfort użytkowania przestrzeni, w której podczas gotowania czy pieczenia wydzielają się przeróżne, niekiedy nieprzyjemne zapachy. Jednakże, gdy masz pochłaniacz zapachu z filtrami węglowymi, możesz zrezygnować z kratki wentylacyjnej do okapu.

Wentylacja w kuchni jest zależna od wielu czynników. Podczas wybierania konkretnego rodzaju, powinieneś przede wszystkim zwrócić uwagę na występowanie okna w pomieszczeniu oraz rodzaj kuchenki, na której będziesz gotował. Pod kątem odprowadzania powietrza, najtrudniejsza w zaprojektowaniu będzie kuchnia bez okna. Musi spełnić bardziej restrykcyjne przepisy, z uwagi na większe ryzyko zagrożenia czadem. W takich pomieszczeniach powinieneś uważać na tak zwany ciąg wsteczny – czyli zakłócenie spowodowane cofaniem się powietrza w przewodzie wentylacyjnym.

Jak zaplanować wentylację zgodnie z normą?

Projektując instalację wentylacyjną zgodnie z normą, należy uwzględnić ilość powietrza, którą trzeba usunąć z kuchni. Ta liczba zmienia się w zależności od rodzaju używanej kuchenki. Gdy korzystasz z wersji elektrycznej, powinieneś odprowadzać nie mniej niż 50m3/h, natomiast jeśli masz do dyspozycji kuchenkę gazową — minimum 70m3/h. Co więcej, wentylacja powinna działać w ciągu dnia non stop, natomiast w nocy dopuszczalne jest zmniejszenie jej intensywności o 40%. 

Ponadto, bardzo często podczas intensywnego gotowania nie wystarcza odprowadzenie wyłącznie 80m3 zużytego powietrza na godzinę. Dlatego też w kuchni warto montować urządzenia zwiększające tę liczbę do co najmniej 130m3/h. Taką rolę z powodzeniem spełnią okapy z wentylatorem wyciągowym, których wartość przekracza zawarte w prawie normy.

Kolejną zasadą, którą należy wziąć pod uwagę, aby wentylacja spełniała swoje funkcje, jest odpowiedni kierunek ruchu między kuchnią a innymi pomieszczeniami. Aby zapobiec rozchodzeniu się nieprzyjemnych zapachów po reszcie mieszkania, należy przemieszczać się zawsze od pomieszczeń czystych, w których powietrze jest stosunkowo świeże. W sytuacji przeciwnej zanieczyszczone opary dostaną się do innych przestrzeni i to w nich będą szukać ujścia.

Kuchnia jest bardzo specyficznym pomieszczeniem, w porównaniu do innych, które zawarte są w planie mieszkania. Właśnie z tego powodu wymaga szczególnego projektu wentylacji, przewidzianej już na etapie budowania domu. Tylko dzięki niemu możliwe jest prawidłowe odprowadzanie powietrza i zapobieganie późniejszym błędom.

Rodzaje wentylacji

Rodzaje wentylacji różnią się między sobą w zależności od sposobu odprowadzania powietrza. Jedne działają w sposób całkowicie naturalny, drugie wspomagane są nowoczesnymi systemami. W większości przypadków nie wykorzystuje się wyłącznie jednej instalacji umożliwiającej odświeżenie pomieszczenia. Najczęściej łączy się kilka metod gwarantujących odpowiednią wentylację przestrzeni funkcjonalnej.

Wentylacja grawitacyjna

Wentylacja grawitacyjna to tradycyjny sposób usuwania powietrza z domów i mieszkań. Dzięki specjalnie wybudowanym pionowym kanałom wentylacyjnym odprowadza się ciepłe powietrze z górnych części pokoju na zewnątrz. Dzieje się to za sprawą różnicy ciśnień, która podczas określonych warunków atmosferycznych powstaje w kominie i wypycha nieprzyjemne zapachy na zewnątrz.

Skuteczność naturalnej wentylacji gwarantuje temperatura powietrza – wewnątrz budynku musi być znacznie cieplej niż poza nim. Dzięki temu wytwarza się tak zwany cug, a powietrze w kominie zaczyna się przemieszczać. Dodatkowo taką wymianę wspomoże również otwarte okno lub naturalne nieszczelności domu, które wprowadzą powiew świeżości do pomieszczeń.

Nawiew grawitacyjny może znajdować się w każdym projekcie domu — podczas budowy należy wymurować pionowe otwory wentylacyjne zakończone kratkami. Takie konstrukcje tworzy się, by zachować wysokiej jakości powietrze i wentylować pomieszczenia przez cały czas. Brak jakiejkolwiek wentylacji w mieszkaniu lub zasłanianie jej różnymi sposobami prowadzi nie tylko do zagrzybienia i zapleśnienia ścian, ale także do złego samopoczucia domowników.

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna to zorganizowana wymiana powietrza niezależna od warunków atmosferycznych. W porównaniu do grawitacyjnej nie wymaga budowy specjalnych kanałów, którymi wydostają się nieprzyjemne opary powstałe podczas gotowania. Co więcej, nie trzeba również tworzyć nawiewników i napowietrzników na oknach oraz drzwiach niezbędnych przy naturalnej wentylacji. W tym przypadku napływ powietrza do domu wymuszany jest przez specjalne wentylatory, które pozwalają kontrolować jego intensywność.

Sprawdź też: Ranking okapów kominowych. Kup najlepszy okap do kuchni!

Wentylacja mechaniczna może być zarówno wywiewna, jak i nawiewno-wywiewna. Pierwsza z nich usuwa jedynie nieprzyjemne opary z wnętrza mieszkania – świeże powietrze dostaje się do domu przez drzwi oraz okna. Takie rozwiązanie stosowane jest najczęściej w okapach kuchennych, które nie działają na zasadzie cyrkulacji.

Druga opcja jest bardziej złożona niż poprzednia, ponieważ nie tylko wywiewa zużyte powietrze, ale również kontroluje przypływ nowego. Ponadto, najczęściej stosowana jest wraz z rekuperatorem – instalacja składa się wtedy z połączenia dwóch wentylatorów, nawiewnego i wywiewnego, oraz wymiennika ciepła, który ogrzewa pomieszczenie. Takie rozwiązanie pozwala na montaż nieotwieranych okien typu Fix.

Okap a wentylacja w kuchni

Okap zamontowany nad płytą grzewczą jest elementem wentylacji mechanicznej i stanowi pierwszy krok do odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Jest urządzeniem, które dzięki podłączeniu do kanału wentylacyjnego pełni funkcję wyciągu. Jego działanie polega na pobieraniu powietrza z pomieszczenia, a następnie usuwanie go na zewnątrz przez komin.

Zgodnie z prawem, pochłaniacz należy podłączyć do osobnego kanału wentylacyjnego, by nie zakłócić wymiany powietrza w pomieszczeniu. Dlatego też największą popularnością cieszy się okap zabudowany z kominem – urządzenie montowane bezpośrednio przy ścianie. Jego rura przykryta jest estetyczną obudową, która stanowi doskonały element dekoracyjny każdej kuchni. Okap bez wyciągu to doskonałe rozwiązanie dla wszystkich mieszkańców bloków, którzy decydują się na zmianę wnętrza swojej kuchni.

Co w przypadku gdy w kuchni masz tylko jeden otwór wentylacyjny? Najprostszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest drugi typ wyciągu – okap kuchenny bez komina. Za sprawą zamontowanych filtrów węglowych działa w obiegu zamkniętym. Oznacza to, że oczyszczone powietrze nie jest odprowadzane na zewnątrz, a wraca do kuchni, nie szkodząc nikomu. W tym przypadku nie trzeba podłączać  okapu do kanału wentylacyjnego.

Zastanawiasz się jaka rura do okapu będzie najlepsza? Wszystko zależy od tego, jak skonstruowany jest Twój pochłaniacz. Możesz zdecydować się na użycie gładkich, okrągłych przewodów z tworzywa sztucznego PVC. Te kanały świetnie nadają się do instalacji w dużych pomieszczeniach, ponieważ stawiają małe opory przepływowi powietrza. Okapy sufitowe i blatowe wymagają jednak innego podłączenia do wentylacji. W tym przypadku zalecane jest zastosowanie kanałów prostokątnych, które mają dokładnie takie same właściwości jak te obłe.

Kratka wentylacyjna w szafce kuchennej

Znalezienie odpowiedniego miejsca na kratkę wentylacyjną w kuchni to nie lada wyzwanie. Wiele osób decyduje się na umieszczenie jej w szafce kuchennej, by była jak najmniej widoczna. Jest to jednak modyfikacja, która ze względów bezpieczeństwa nie powinna być stosowana. W tym przypadku należy pominąć aspekt wizualny i pozwolić jej prawidłowo funkcjonować.

Zasłonięta i zablokowana wentylacja nigdy nie będzie działać poprawnie. Zabudowanie jej za pomocą górnych mebli sprawi, że wilgotne powietrze pełne zapachów pochodzących z obróbki termicznej żywności nie będzie miało jak uciekać. Kuchnia zabudowana do sufitu z pewnością nie jest warta narażania na niebezpieczeństwo jej użytkowników. W takim miejscu kratka wentylacyjna nigdy nie odegra powierzonej jej roli. Co więcej, to rozwiązanie nie spełni podstawowych wymogów podczas kontroli kominiarza – zarówno w mieszkaniach, jak i domach. 

Pamiętaj, że cyrkulacja powietrza to kluczowa kwestia, której nie możesz pominąć na żadnym etapie projektowania kuchni. Ponadto, jej obecność jest nie tylko regulowana prawnie, ale brak odpowiedniej wentylacji może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Teraz z pewnością wiesz już, jak zrobić wentylację w domu bez komina i na co zwrócić uwagę podczas jej planowania. Na pewno wybierzesz najodpowiedniejsze rozwiązanie i odprowadzanie powietrza w Twoim domu będzie fantastycznie funkcjonować.