Styl biedermeier, choć nie jest tak popularny, jak skandynawski, cieszy się w Polsce coraz większym uznaniem. Tuż obok niego stawiane są najczęściej wyrażenia typu empire, antyki i niemieckie meble. Co to dokładnie jest?
Biedermeier – co to jest?
Biedermeier to styl wnętrzarski pochodzący z Europy Wschodniej oraz Środkowej XIX wieku (pierwszej połowy). Stał się szczególnie charakterystyczny dla Niemiec, dotarł jednak aż po Rosję. Styl biedermeier można w pewnym stopniu określić jako design powstający na pozostałościach empire – ten nazywany jest dziś cesarskim i właśnie to słowo określa go najlepiej. Bogate zdobienia ciężkich mebli, doskonała symetria, masywne cokoły, nawiązania do starożytnej Grecji i wszechobecna sztuka są podstawą stylu empire.
Biedermeier jest poniekąd jego nieco uboższą, ale równie pełną klasy wersją: to styl cesarski według możliwości ówczesnych mieszczan. Świadczy o upodobaniach ludzi z miasta do otaczania się pięknymi, uporządkowanymi przedmiotami, składa wieczny hołd sztuce oraz, przede wszystkim, zapewnia najwyższy poziom komfortu. Chcąc określić ten rodzaj aranżacji w dwóch słowach, wolno by rzec: antyczna wygoda. Styl cesarski był jej pozbawiony, oddając miejsca przepychowi.
Na próżno szukać tłumaczenia samego słowa biedermeier. Nazwa ta ma pochodzić bowiem od nazwiska, a dokładniej zlepku dwóch: Biedermann oraz Bummelmeier. Te należą do bohaterów tomu wierszy komediowych Biedermaiers Liederlust autorstwa A. Kussmaula, S.F. Sautera i L. Eichrodta z 1869 roku. Historie opowiadają o pozbawionych większych ambicji niemieckich filistrach. Jako zalążek tej nazwy wskazuje się też Gottlieba Biedermaiera, który był podobno autorem wierszy przypisanych Kussmaulowi i Eichrodtowi w latach 1855-1857.
Zobacz też: A co to ten Bauhaus? – demistyfikacja pojęcia
Nietrudno się więc domyślić, że styl biedermeier otrzymał początkowo tę nazwę właśnie w nawiązaniu do osób o braku aspiracji. Określany jako „sztuka mieszczan dla mieszczan”, był uważany przez krytyków za design idealny dla ludzi, którzy za wszelką celę dążą do własnego komfortu, o względnej moralności oraz „ciasnych umysłach”. Dziś biedermeier zdecydowanie nie ma już tak pejoratywnego nacechowania, wręcz przeciwnie. Został ikoną połączenia piękna, funkcjonalności i wygody z bogatym antycznym designem.
Meble w stylu biedermeier — czym się charakteryzują?
Meble w stylu biedermeier to w pierwszej kolejności antyki (prawdziwe lub pozorne), a w drugiej – wygoda w pełnej krasie. Jak wspomniano, ich twórcy w ogromnej mierze czerpią z empire, ale przepych zamieniają na funkcjonalność. Te stylowe meble są więc niezwykle wygodne: o sprężystych siedziskach w ergonomicznym kształcie oraz bardzo miękkich obiciach. Zachowują przy tym bogaty design: zostają wykonane z symetrycznie rzeźbionego drewna, a jednocześnie mają proste kształty.
Komoda biedermeier będzie tradycyjnie prostokątna lub kwadratowa i przy tym ręcznie ciosana w wymyślne wzory na rantach czy gałkach szuflad. Krzesła biedermeier, choć wykonane z drewna rodzimego pochodzenia, muszą być miękkie, czyli wyposażone w wygodną poduchę na siedzisku i często również przy oparciu. Obicia są kunsztownie zdobione: o pudrowych barwach ze złotymi lub srebrnymi przeplotami, wyszywane na kształt kwiatów albo w wiktoriańskie lub geometryczne wzory.
Jak wyglądają wnętrza w stylu biedermeier?
Przyglądając się wnętrzu w stylu biedermeier, na pierwszy rzut oka można poczuć przytłoczenie i wszechobecny półmrok. Po chwili jednak efekt ten ustępuje miejsca doświadczeniu nadzwyczajnego piękna i wrażeniu, jakby oglądający czuł zapach wszechobecnego drewna oraz lakieru. Na podłodze zauważysz zwykle elegancką jodełkę francuską ozdobioną wzorzystym dywanem o głębokiej kolorystyce. Ściany bywają pudroworóżowe, kremowe lub łososiowe – albo zdecydowanie mocniejsze, w odcieniach złota czy pistacji. Częstym wyborem są tapety w pepitkę.
Co jeszcze charakteryzuje te style historyczne typu biedermeier? Wszechobecne lambrekiny uszyte z grubych połyskujących materiałów. Złote, brązowe lub bordowe zasłony to absolutna klasyka wnętrz utrzymanych w tej aranżacji. To także romantyczne dodatki takie jak wiązanka wiedeńska stojąca na komodzie w białym wazonie o dwóch mocnych uszach. Bukiet biedermeier jest zresztą motywem chętnie wykonywanym przy komponowaniu kwiatów dla panny młodej – właśnie ze względu na bogaty romantyczny wygląd.
Jak obecnie urządzić wnętrze w stylu biedermeier?
Współczesny biedermeier niewiele różni się od tego z początku XIX wieku. W takowych wnętrzach dalej dominuje drewno, roślinność, mocne obicia, ciężkie lambrekiny, pudrowe kolory oraz złote dodatki – a także sztuka. Architekci coraz częściej wprowadzają jednak pewne cechy minimalizmu: dziś wygoda oznacza dużo przestrzeni oraz wielofunkcyjność mebli czy sprzętów. Masywne meblościanki ustępują miejsca niskim pełnym szuflad komodom, a potężne stoły: podłużnym ławom.
Niemieckie meble (czy „meble po rosyjsku”) otaczają jasne ściany, dzięki czemu do pomieszczenia wpada odpowiednio dużo światła. To z kolei sprawia, że salon czy sypialnia stają się wizualnie większe, a otaczające przedmioty nieco mniej przytłaczają. Jeżeli nie jesteś miłośnikiem ciężkich zasłon, możesz zamienić lambrekiny na długie półprzezroczyste firany wykonane z lekkiego materiału spływającego aż do podłogi. Modele w kremowych odcieniach doskonale skomponują się z wysokimi zielonymi roślinami doniczkowymi.
Urządzając swoje mieszkanie w stylu biedermeier, nie zapomnij o ozdobach. Z pozoru niewielkie akcenty, takie jak antyczny wazon, stojąca lampa z abażurem czy lustro w złotej rzeźbionej ramie, zdecydowanie dodają wnętrzom charakteru. Zachowaj przy tym odpowiedni balans między wizualnym bogactwem a funkcjonalnością przestrzeni: w przypadku antyków (i przedmiotów na nich wzorowanych) nietrudno o przesadę. Zwłaszcza w niewielkich pokojach może wystarczyć jeden piękny obraz lub żelazny posążek, by pomieszczenie zyskało nowe, stylowe oblicze.
Sprawdź też: Styl glamour we wnętrzach – jak wygląda, jak urządzić salon, łazienkę lub całe mieszkanie w stylu glamour?
Styl biedermeier opiewa więc w drewno, porcelanę, kwiaty oraz ciepłe barwy z palety złota i brązów. Współcześnie znajdziesz w nim meble wykonane z dębu, orzecha, wiśni czy czereśni, o mocno zauważalnych słojach. Ściany utrzymywane są w jasnych, pogodnych kolorach, by przełamać ciemny wystrój i tym samym wizualnie odciążyć pomieszczenie. Jednak to, co w nim najważniejsze, dotyczy nie wyglądu, a funkcjonalności. W dobrze urządzonym pomieszczeniu biedermeierowskim można żyć wygodnie, a przy tym otaczać się szlachetnym wystrojem.