Jak zrobić rogale świętomarcińskie? W jaki sposób obchodzić Dzień Świętego Marcina? Dlaczego w ogóle obchodzimy to święto? Zobacz i przekonaj się sam, jak uczcić ten dzień!
Rogale świętomarcińskie to zdecydowanie najbardziej charakterystyczny wyznacznik Dnia Świętego Marcina. Zajadamy się nimi w całej Polsce, choć zwłaszcza z tej tradycji znany jest Poznań.
Tu dowiesz się, jak samodzielnie przygotować rogale marcińskie, a także ile kosztują w tym roku. Oprócz tego w tym artykule przedstawimy Ci inne tradycje oraz powiedzenia, które łączą się z tą uroczystością.
Rogale świętomarcińskie – przepis oryginalny. Co zawiera?
Dzień Świętego Marcina w Polsce oznacza, że tego dnia w Twojej diecie powinien znaleźć się przynajmniej jeden rogal świętomarciński. Warto zadbać o to, by wybrać taki stworzony na podstawie oryginalnego przepisu.
Chcąc zakupić oryginalne rogale świętomarcińskie, należy zapytać o to, czy piekarnia ma specjalny certyfikat. Specjał w 2008 roku trafił do „Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych” Unii Europejskiej i tym samym jedynie niektóre cukiernie mogą pochwalić się odpowiednim dokumentem.
Co wchodzi w skład przepisu na rogale, którymi chętnie zajadamy się w Dzień Świętego Marcina? To przede wszystkim:
- ciasto półfrancuskie,
- masa z białym makiem,
- lukier i posypka.
Sprawdź też: Dzień Singla – kiedy wypada i jak go spędzić?
Wariacje z nadzieniem marcepanowym, orzechowym czy powidłami również są przepyszne, jednak nie w pełni autentyczne. Biały mak wymieszany wraz z innymi składnikami to sto procent tradycji.
Rogale świętomarcińskie – przepis krok po kroku!
Poznaj oryginalny przepis na rogale świętomarcińskie. Przeprowadzimy Cię przez każdy krok przygotowania tego przysmaku, którym chętnie zajadamy się w Dzień Świętego Marcina.
Warto pamiętać, że zarówno ciasto, jak i masę można przygotować wcześniej oraz przechować je przed przyrządzeniem. Masa wytrzyma nawet 3-4 dni w lodówce, natomiast ciasto może spędzić w niej jedną noc. W obu przypadkach należy trzymać je w szklanych naczyniach i pod przykryciem.
Osoby doświadczone w wypiekach nawet zalecają, by rozłożyć tę pracę na 2-3 dni. Wskazane jest wiedzieć, że gotowe rogale można przechowywać kilka dni w temperaturze pokojowej, najlepiej w papierze śniadaniowym.
Poniższy przepis pozwoli Ci wykonać około 25 rogali. Jeżeli chcesz przygotować ich mniej – odpowiednio zmniejsz ilość składników.
Jak przygotować masę z białego maku na rogale świętomarcińskie?
Zaczynamy od masy, ponieważ warto przygotować ją dzień wcześniej. Oto czego będziesz potrzebować:
- 500 g białego maku,
- 300 g okruchów biszkoptowych (najlepiej z samodzielnie przygotowanego biszkoptu),
- 500 g cukru,
- 85 g masła,
- 85 g rodzynek,
- 85 g orzechów,
- 2 łyżki kandyzowanej skórki pomarańczowej,
- 5 sztuk jajek,
- pół łyżeczki aromatu migdałowego.
W pierwszej kolejności przepłucz mak na sitku w zlewie, po czym umieść go w garnku i zalej litrem wrzątku. Ustaw mały płomień i gotuj mak pod przykrywką przez pół godziny. Po ugotowaniu odsącz go na gęstym sicie lub sicie pokrytym gazą. Po pozbyciu się nadmiaru wody zmiel mak trzykrotnie przy użyciu maszynki do mielenia, stosując sitko o najmniejszych oczkach. Teraz też zalewamy migdały wrzącą wodą, obieramy i dorzucamy do maszynki, jednak nie dodajemy ich bezpośrednio do maku.
W garnku roztapiamy masło i dodajemy kolejno miód, cukier, rodzynki, migdały oraz kandyzowaną skórkę pomarańczową. Całość trzeba przesmażyć na małym ogniu przez 2-3 minuty. Po upływie czasu dodaj mak i kontynuuj smażenie przez kolejne 5-10 minut. Masę należy ciągle mieszać, by się nie przypaliła.
Sprawdź też: Jak zrobić flagę? Zrób to sam na Święto Niepodległości!
Po zdjęciu masy z ognia czekamy, aż wystygnie. Następnie dodaj okruchy biszkoptowe i jedno jajko. Mieszaj je z masą do pełnego połączenia z innymi składnikami. Później to samo zrób z drugim jajkiem, następnie trzecim, czwartym i ewentualnie piątym, jeśli nasza masa nie robi się jeszcze zbyt rzadka. To również dobry moment, by dodać aromat migdałowy.
Składniki na ciasto do rogali
Dobre rogale świętomarcińskie to przede wszystkim dopracowane, pyszne ciasto. W tym przypadku należy skorzystać z przepisu na ciasto półfrancuskie, w którego skład wchodzi:
- 400 ml tłustego mleka,
- 1 kg przesianej mąki pszennej,
- 120 g cukru,
- 420 g masła,
- 2 jajka i 1 żółtko,
- 4 g soli,
- 20 g świeżych drożdży.
W pierwszej kolejności wkładamy 300 g masła do zamrażarki, a z lodówki wyjmujemy wszystkie inne produkty godzinę wcześniej. Mleko doprowadzamy do temperatury 37 stopni Celsjusza. W osobnej misce rozcieramy drożdże z 2 łyżeczkami cukru, 3 łyżeczkami mąki i 100 ml ciepłego mleka. Po wymieszaniu przykrywamy naczynie i odstawiamy na 20 minut.
Łączymy ze sobą jajka z żółtkiem i cukrem. Ubijamy na puszystą masę. 120 g masła roztapiamy na patelni. Teraz należy przygotować dużą miskę, do której kolejno wsypujemy mąkę, dodajemy wyrośnięty rozczyn z drożdżami, ubite jajka z cukrem, resztę mleka i sól. Mieszamy, wlewając partiami masło tak, by przed każdą kolejną dawką, poprzednia była dobrze wchłonięta. Następnie wykładamy ciasto na stolnicę i wyrabiamy do tego momentu, aż nie będzie kleić się do rąk. Po dobrym uformowaniu ciasta przekładamy je do miski, przykrywamy i odstawiamy na pół godziny.
Teraz wyciągnij zamrożone masło, zetrzyj je na tarce o dużych oczkach. Odgazuj ciasto i rozwałkuj na kształt dużego prostokąta. Rozłóż na rozwałkowanym cieście starte masło. Należy zrobić to na ⅔ jego powierzchni. Składaj cisto na trzy części, najpierw ⅓ kawałka bez masła załóż na środkową część z masłem i powtórz to ze strony obłożonej masłem. Delikatnie dociśnij i rozwałkuj tak powstały prostokąt. Powtórz tę czynność i schowaj do lodówki na 30 minut. Proces wałkowania, składania i chłodzenia należy przeprowadzić jeszcze dwukrotnie.
Przygotowanie rogali świętomarcińskich na Dzień Świętego Marcina
Wszystko gotowe więc czas dopiąć nasz przepis na rogale świętomarcińskie! Upewnij się, że masa do rogali jest w temperaturze pokojowej i wyciągnij ciasto z lodówki. Dla wygody możesz podzielić je na dwie części – pracować nad jedną, a drugą schować ponownie do lodówki.
Rozwałkuj ciasto na prostokąt i wycinaj na przemian podłużne trójkąty. Wzdłuż trójkątów wyciskaj za pomocą jednorazowego rękawa ze sporym otworem masę. Zrób w ten sposób dwie linie, które połączą się u szczytu trójkąta.
Zwiń trójkąt u podstawy na około 3 centymetry, a później natnij ją na środku, pomiędzy paskami masy makowej. Cięcie rozchyl na boki, a następnie kontynuuj zwijanie rogala. W ostatnim kroku wywiń nacięte boki, aby stworzyć kształt półksiężyca.
Rogale Marcinkowskie ułóż na blasze pokrytej papierem do pieczenia. Zachowaj duże odległości między nimi, ponieważ jeszcze urosną, zarówno przed pieczeniem, jak i w piekarniku. Przykryj je ściereczką i pozostaw do wyrośnięcia przez pół godziny. W międzyczasie włącz piekarnik z opcją pieczenia góra/dół, temperatura 180 stopni.
Po upłynięciu 30 minut zdejmij z rogali ściereczkę i umieść blachę na środkowej półce w piekarniku. Do pełnego wypieczenia muszą spędzić tam minimum 20 minut, a w niektórych przypadkach nieco dłużej. W tym czasie możesz przygotowywać kolejną partię. Kiedy rogaliki są wyrośnięte i zarumienione – pora je wyciągnąć.
Jak zrobić lukier do rogali świętomarcińskich?
Lukier i posypka to również punkt obowiązkowy. Tu sprawa jest prosta, przygotuj:
- 200 g cukru pudru,
- 4,5 łyżki gorącej wody,
- 100 g siekanych migdałów.
Cukier puder łączymy z gorącą wodą w miseczce. Po wymieszaniu otrzymujemy doskonały lukier. Jeśli jest gęsty – możemy wylać go bezpośrednio na ciepłe rogale, jeżeli wyszedł rzadki, należy poczekać, aż smakołyk ostygnie albo dodać więcej cukru pudru. W tym momencie dodajemy również posiekane orzechy.
Ile kosztują rogale świętomarcińskie – cena 2023
Nie każdy ma ochotę przygotowywać samodzielnie rogale świętomarcińskie. Gdzie kupić te wyjątkowe wyroby? Aby docenić ich pełnię smaku i spróbować oryginalnego przepisu, warto znaleźć piekarnię lub cukiernię, która ma certyfikat potwierdzający ich autentyczność.
Dzień Świętego Marcina jest na tyle znany, że również popularne markety będą miały je w swojej ofercie. Ich jakość natomiast może nie być najlepsza, lecz cena przystępniejsza.
W cukierniach specjalizujących się w tych wyrobach w 2023 roku będziemy musieli zapłacić około 50 złotych za kilogram tych pyszności. Pojedynczy rogal z kolei to wydatek rzędu 9-15 złotych.
Gdzie można zjeść najlepsze rogale świętomarcińskie? Poznań jest zdecydowanie tym miastem, ku któremu powinniśmy się kierować, by świętować tę uroczystość ze smakiem!
Dzień Świętego Marcina i rogale marcińskie – historia
Czemu właściwie obchodzimy Dzień Świętego Marcina? Kim był Święty Marcin? Patron dzieci, jeźdźców, hotelarzy, kowali, krawców, tkaczy, podróżników, żebraków, żołnierzy, właścicieli winnic, więźniów, kapeluszników i młynarzy – to właśnie Marcin z Tours.
Opowieść o tym, jak jako żołnierz udzielił żebrakowi płaszcz żołnierski, sprawił, że stał się patronem ubogich i żołnierzy. Jego odmowa zostania biskupem przyczyniła się do powstania tradycji jedzenia gęsi w jego imieniny. Ukrywając się przed wysłannikiem papieża, miejsce jego kryjówki zostało zdradzone przez gęganie gęsi. Wiele przysłów również zrodziło się, by zwiastować nadchodzącą zimę, właśnie łącząc dzień jego święta wraz z prognozami kolejnej pory roku.
Według tradycji Dzień Świętego Marcina wyznaczał niegdyś zakończenie roku gospodarskiego. Kończono wtedy również wypas bydła na pastwiskach oraz sezon połowów. Pełne spiżarnie, zwane „Marcinowymi spichlerzami” zachęcały, by zrobić sobie dzień wolny, oddać się zabawie, wróżbom i zajadaniu charakterystycznych potraw, jak wcześniej wspomniana gęś.
A dlaczego rogale świętomarcińskie wytwarza się właśnie w Dzień Świętego Marcina? Poznań i w ogóle całe województwo wielkopolskie rozpoczęło tę tradycję, by pomagać biednym. Niegdyś pieczono i rozdawano przysmak głodnym dokładnie w imieniny patrona. Aktualnie jednak trzeba zapłacić za nie niemałą cenę.
Kiedy jest Dzień Świętego Marcina?
Chcąc oddać się przyjemności spożywania rogali świętomarcińskich lub pieczonej gęsi – warto zarezerwować sobie 11 listopada. Jest tak jednak jedynie w Polsce, Francji, Niemczech i Austrii. Węgrzy natomiast obchodzą to święto 8 i 9 listopada.
Najważniejszymi obchodami w Polsce są „Imieniny ulicy” organizowane w Poznaniu przy ulicy Święty Marcin. Festyn charakteryzuje się pochodem za świętym Marcinem, który odbiera klucze od prezydenta miasta przed zamkiem.
Sprawdź też: Najkrótszy dzień w roku. Ile trwa i kiedy wypada?
Co ciekawe, w Niemczech normą jest, że tego dnia przygotowywany jest lampion na Dzień Świętego Marcina. Organizuje się tam pochód, który prowadzi żołnierz na białym koniu, który ma reprezentować osobę świętego Marcina. Całość okraszona jest orkiestrą, poczęstunkiem, a zwłaszcza specjalnym pieczywem w kształcie figurki tak zwanego Weckmanna.
Powiedzenia na Dzień Świętego Marcina
Rogale świętomarcińskie rogalami świętomarcińskimi – oprócz nich w Dzień Świętego Marcina również powtarza się wiele powiedzeń. Głównie dotyczą one prognoz na zimę, a także są zwiastunem nadejścia chłodniejszych dni.
Oto najpopularniejsze powiedzenia w dniu imienin świętego Marcina:
- od świętego Marcina zima się zaczyna,
- mróz na Marcina, będzie tęga zima,
- gdy liście przed Marcinem nie upadają, to mroźną zimę przepowiadają,
- na świętego Marcina lód, na Trzy Króle wody bród,
- jak Marcin na białym koniu jedzie, to lekką zimę przywiedzie.
Czy znasz któreś z powyższych powiedzeń? W jaki sposób obchodzisz Dzień Świętego Marcina? Kupujesz rogale świętomarcińskie czy wypiekasz je samodzielnie? Koniecznie podziel się swoimi odpowiedziami na te pytania w sekcji komentarzy!
Sprawdź też: Jak zrobić tosty francuskie? Przepis na słodko i słono
